Wie dit blog leest zal zich vermoedelijk afvragen waarom mijn vader zo belangrijk lijkt. Een onverwerkt jeugdtrauma misschien. U kunt gerust zijn, dat is niet het geval. Mijn oog viel min of meer toevallig op deze oude tekst, terwijl ik bezig was met een beschouwing over een veranderend wereldbeeld. De redenering van mijn vader lijkt te passen in dat oude wereldbeeld. We vinden van dat beeld ook voorbeelden in andere wetenschappen bijv. in de geschiedenis: Von Ranke (ca 1830) uit Duitsland wilde dat de geschiedenis zou worden verteld zoals het geweest was, feiten en gebeurtenissen konden worden gezien als evenzovele objectieve blokjes, die los staan van de waarnemer. Die opvatting hebben historici gevolgd tot het begin van de 20e eeuw, maar is nu helemaal verlaten en soms is men bang dat de relativering van de geschiedenis zover gaat dat er alleen nog maar persoonlijke visies zijn op de geschiedenis. We zien het ook in de economie waar volgens de klassieken een onzichtbare hand zorgde voor een optimale verdeling van prijzen en hoeveelheden, van werkgelegenheid en rijkdom, als iedereen maar in staat werd gesteld zijn eigen belang te volgen. Economische subjecten zijn volstrekt onafhankelijk van elkaar.
In deze tijd begint de opvatting te overheersen dat een opvatting waarbij je de waarnemer en dat wat hij waarneemt los van elkaar kunt zien verouderd is en geen recht doet aan de werkelijkheid. Men beseft steeds meer dat alles met alles samenhangt. Het overlijden van meneer Pietersen hangt nauw samen met de dronkenschap van meneer Jansen, maar ook met de distributie van de sigarettenverkoop en dus met de winkelsluitingstijden. Dat laatste hangt dan weer samen met onze opvattingen over de gevolgen van roken en onze opvattingen over de gezondheid in het algemeen. Enfin, een eindeloze reeks samenhangen.
Dat is niet leuk voor de mensen, want die willen misstanden onmiddellijk uit de weg ruimen. Zij verlangen naar de tijden van vroeger toen alles nog eenvoudig leek. Toen Nederland nog Nederland leek en Frankrijk Frankrijk.
Zij zien met lede ogen hoe het opheffen van de bepaling dat handelsbanken niet ook investeringsbanken mochten zijn in Amerika, leidt tot een financiële crisis is Europa.
Het is jammer dat veel politici de neiging hebben net te doen alsof de wereld nog zo eenvoudig is als ze denken dat hij vroeger was.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten