Opa vertel eens (1)

De familiedag beleefde zijn vijftigste verjaardag. Er was dus alle aanleiding om iets extra's te doen. En zo, met Michèle als spel leidster, onderwierpen we ons aan een quiz, gedeeltelijk over actuele kwesties en gedeeltelijk over muziek. Dat laatste is voor mij altijd een moeilijke kwestie. Niet alleen doordat muziek met mijn falend oor toch al moeilijk te volgen is vooral in een rumoerige omgeving als die van een familiereünie, maar ook doordat ik maar weinig series op radio of tv zolang volg dat me de herkenningsmelodie aan het begin bijblijft. Dus herken ik nog wel de herkennigsmelodie van Paul Vlaanderen (een hoorspelserie uit de jaren vijftig), maar veel verder kom ik ook niet. De quiz werd afgesloten met, zei Michèle, de bonusvraag die ik zou stellen. Het paste niet helemaal in mijn verwachting omtrent het programma, maar goed... Mijn bijdrage had een wat andere achtergrond. Ik heb aal een aantal jaren een boekje met de uitnodigende titel "Opa vertel eens". Omdat je als opa niet verondersteld wordt zelf iets te kunnen bedenken over vroeger, wordt je geholpen door concrete gerichte vragen, waarop je met een pen of potlood - niet aangegeven of dit een kroontjespen, vulpen of ballpoint moet zijn - je antwoorden kunt invullen. Het boekje geeft vervolgens de mogelijkheid foto's toe te voegen. Een soort eigentijdse autobiografie dus. Ik heb daar wat moeilijkheden mee. Ik heb me al meer dan 35 jaar geleden aangewend om teksten van enig omvang te maken met behulp van het toetsenbord van mijn computer met als grote voordeel dat ik eventuele correcties en latere aanvullingen gemakkelijk een plaats kan geven. Bovendien heb ik enkele kastplanken met fotoalbums. Die werden in de loop van de tijd geplunderd ten behoeve van andere belangrijke evenementen. Als ik nu die albums doorblader vallen de oude foto's er uit: de lijm van de fotohoekjes kon de tand des tiids in vele gevallen ook niet weerstaan. En misschien is dat maar goed ook. De kleur van foto's in de beginperiode van de kleurenfotografie was van twijfelachtige houdbaarheid. Als ik ze nu terugkijk zijn ze danig verbleekt. Ik bekeek het boekje Opa vertel dan ook altijd met een zekere scepsis. Maar goed omdat de houdbaarheidstijd van een opa ook beperkt is en ik niet voor de eeuwigheid bezig ben, besloot ik uiteindelijk de pen te pakken en te beginnen. Op blz. 16 kwam ik de vraag tegen: welke boeken las je als kind? Hoever reikt voor een dergelijke vraag de kindertijd? Tellen daarin mee de bijzondere momenten dat Vader voorlas uit de sprookjes van Moeder de Gans. Daarvan had hij een prachtige uitgave met gravures van Gustaf Doree. Dan zat het hele gezin zo'n beetje om hem heen. Als het gasat om mijn lezen: ik denk in ieder geval Bulletje en Bonestaak, Bruintje Beer, Tom Poes, Jochem en de kleine mol in het muizenhol, Belfloor en Bonnevu de twee goede reuzen. Dit laatste boek doet me er plotseling aan denken dat in ons grote gezin eigenlijk iedereen las en veel las. Boeken kregen we met verjaardagen of sinterklaas en we koesterden die boeken als ons eigendom. Belfloor en Bonnevu was daardoor van Cobie, al was het boek door ons allen gelezen. Vele jaren later woonden Anneke en ik in Teteringen en we wandelden op een dag over een boekenmarkt. Uit een nooit vergeten sentiment kochten we daar tweede hands Belfloor en Bonnevu. Niet lang daarna kwam Cobie op bezoek en zij zag Belfloor en Bonnevu op tafel liggen, ze riep: 'hé dat is van mij.' Eigendomsrechten reiken ver. Er was ook een boek, waarvan ik denk dat de titel Boneshaker Billy was en dat ging over een cowboy die model zou hebben kunnen staan voor Lucky Luke. Daar was ook natuurlijk Dick Bos, een strip over een detective die expert was in jiujitsu. Dick Bos werd altijd stiekem gelezen. Het ministerie had de serie als verdorven aangemerkt. Iets later lazen we: Karl May, Jules Verne, Alleen op de wereld, enz. Dan was dar ook nog een boek van Ben: De dierenwereld in een notendop, dat ik verslonden heb. Wij leefden denk ik in de jaren na de oorlog op de grens van oud en nieuw. Dat vinden we terug in een voor mij belangrijk boek uit mijn jonge jaren: Het boek voor de jeugd. Het boek voor de jeugd werd uitgegeven bij de Arbeiderspers in 1937. Het bevat een verzameling populaire teksten uit die tijd, zoals Saidja en Adinda, Het dappere snijdertje, Baron van Münchhausen, De pantoffels van Aboe Kasim, en vele andere. Het is een bonte verzameling gelardeerd met gedichten. Van die gedichten hier twee korte. Het hondengevecht (A.C.W. Staring) Bereisde Roel zag op zijn tochten Geweldig veel!Twee bullebijters vochten Voor 't wijnhuis, in een kleine Poolse stad, Terwijl hij juist aan het venster zat: Zulk vechten, mensen... Zij verslonden Malkander letterlijk. Met iedren hap ging oor Of poot er af - en glad als vet er door! Ons scheiden kwam te laat! Wij vonden Het restjen: - op mijn eer, De staarten en niets meer. 0-0-0 Drukker (Const. Huygens) Mijn drukker leeft in droeve druk; Want 't drukken drukt hem weinig druk 't Waar geen bedrukte drukker Viel het drukken maar wat drukker.