woensdag 12 september 2018

Verandering

Het boek staat nog steeds in mijn kast. De harde kaft is danig beschadigd. Aan de rechter bovenkant is zelfs een stukje afgescheurd. Op het schutblad binnen deze harde kaft is nog met enige moeite mijn naam te onderscheiden. Het boek draagt de sporen van intensief gebruik. Dit boek, door Dr. Van Pesch en bijgewerkt door P. Wijdenes, is de 18e druk uit 1950 van de Tafels met vijf Decimalen, mijn equivalent toen van de rekenmachine.
Mijn naam erin betekent, dat ik het boek heb moeten inleveren voor de examens in 1953 begonnen. Het werd gecontroleerd op aantekeningen en spiekbriefjes voordat het op het tafeltje werd gelegd waaraan ik mijn examen opgaven moest maken.
Het boek bevat o.m. de Briggse logarithmen van de getallen 1- 10000. Deze tabellen mochten we gebruiken voor de examens, algebra, gonio en eventueel mechanica.
Vanmorgen - we zitten uiteindelijk weer aan het begin van een schooljaar - werden in BNDeStem negen tips gegeven voor het kiezen van een laptop. Rekening moet worden gehouden met het besturingssysteem, geheugencapaciteit, robuustheid, gewicht en dat alles in relatie tot de soort onderwijs die men de komende tijd volgt. Zouden de VWO-leerlingen vandaag nog weten hoe je met logarithmen moet rekenen?
Ik las de krant en het artikel terwijl ik mijn ontbijt nuttigde op mijn geliefde plekje op het balkon. Een tijdje terug wilde Anneke haar deel van de krant. Maar als ik nu opsta zie ik haar genoeglijk starend op haar i-pad in haar hoekje.
Ik breng desondanks de krant naar binnen en constateer dat zij met haar digitale abonnement op BNDeStem hetzelfde artikel zit te lezen.
Het is duidelijk: de wereld is veranderd. Maar ja het gebruik van de logaritmentafel  (logaritmen zijn in die tussentijd ook de 'h' verloren) is ook voor mij bijna zestig jaar voorbij. Het boek van Wijdenes is wellicht meer een herinnering aan onze vergankelijkheid en de vergankelijkheid van alles waar we mee te maken hadden.
Ik ben lichtelijk gefascineerd door veranderingen in de maatschappij. En verandering vinden we overigens niet alleen terug in de overgang van alle mogelijke activiteiten naar de computer.

Zo vertelde de non die ons rondleidde in het klooster van de Zusters van Liefde hoe het werk in de zorg van af de jaren zestig ook het strak gereglementeerde kloosterleven aantastte. Zuster Toos moet ook toen al een enigszins opstandige ziel hebben gehad. Ze vertelde dat zij weigerde moeder overste ook als moeder aan te spreken. Toen haar door moeder-overste werd gevraagd waarom had ze gezegd: u bent mijn moeder niet. Het tekent natuurlijk wel de jaren zestig dat ze daar niet voor gestraft werd.

De nieuwe eisen die aan zorgverlening werden gesteld in die periode gevoegd bij het grote aantal uittredingen maakten dat de vroegere strakke gemeenschappen niet meer te handhaven waren. Het gezamenlijke eten, drinken, bidden en slapen bleek onmogelijk.
Een van de zalen in het klooster is inmiddels ingericht als museum, waar de bezoeker nog eens terug kan kijken hoe het was. Het museum bewaart natuurlijk alleen de artefacten - de voorwerpen die gebruikt werden en de schriftelijke bewijzen van de regels. De gevoelens moet je er bij denken.
Zo kun je je verbazen over het papier waarop precies was aangegeven in welke volgorde de verschillende onderdelen van de kleding moesten worden uitgetrokken en opgevouwen.

Het klooster was ingebed in een maatschappij. Een groot deel van de regels die binnen golden waren toen voor de buitenwereld niet vreemd. Terugkijken leidt niet alleen maar tot verbazing, maar geeft evenzeer gevoelens van herkenning en nostalgie.