Belfort

Een hele zaterdag in Belfort. Alle gelegenheid om hier wat rond te kijken. Belfort net als Mulhouse heeft een interessante geschiedenis. Maar Belfort bleef katholiek. Bovendien ligt Belfort op een strategische belangrijke positie de vlakte tussen Vogezen en Jura, waardoor altijd troepen van noord naar zuid konden trekken. Daarom bouwde Vauban, natuurlijk Vauban ook hier een vesting naar het bekende Nederlandse model ontwikkeld door Simon Stevin. De vesting ligt boven op een heuvel, een hele klim. Maar boven is een café en dat is handig en natuurlijk een fraai uitzicht.

De laarzen op de foto staan vlak onder de muren van de vesting op de heuvel: het zijn de zevenmijlslaarzen.
Ondertussen beseften we in de loop van de dag dat we niet veel zin hadden nog zonder duidelijk doel verder rond te reizen waarbij we regelmatig rekening moesten houden met regen. We besloten het roer te wenden en richting onze caravan te gaan. In twee dagreizen, dat wel.
De vernieuwing van het wegennet in Frankrijk leidt er echter niet alleen toe dat Bonny de weg kwijtraakt. Ook de wegwijzers staan niet steeds op de plaats waar je zou verwachten en benzinepompen zijn schaars. Toen we dan ook vanmorgen op pad gingen reden we eerst verkeerd en duurde het lang voor we een benzinepomp vonden die op zondag werkte.
Maar uiteindelijk konden we in Chalons en Champagne in de zon een aperitief drinken.

De moderne tijd

Deze reis gaat langs hotels. Dat betekent tegenwoordig dat je via booking.com je reservering regelt. Eenvoudig en goedkoop. Eenvoudig, want je hoeft niet meer bij een hotel af te stappen om te vragen of er plaats is. Dat heb je vanachter je computer al kunnen vaststellen. Goedkoop - althans op dit moment - want de kamers via het internet gereserveerd zijn soms meer dan 25% goedkoper dan uit de prijzen aan de balie blijkt. (Tenzij natuurlijk dat een grote truc is om mensen ertoe te bewegen via het internet te bestellen). Het heeft echter ook merkwaardige effecten. We hadden immers voor drie nachten geboekt in Mulhouse en wilden er bij nader inzien maar twee verblijven. Maar de wijziging kon niet via de balie worden doorgevoerd. Dat moest via het internet gebeuren. Aangezien wij nog uit het vóór-internet tijdperk stammen, willen we wel weten of onze wijziging ook in het systeem van het hotel is opgenomen. Maar in een wat groter hotel weet men achter de balie niet wie, wanneer geboekt heeft. De enig manier om daar achter te komen is de computer te raadplegen...
Gisteravond reden we terug vanuit Luxeuil naar Belfort, een meer dan barre tocht, hoewel de weg er in feite en over het geheel genomen goed bijligt. Maar het was donker, de weg was niet verlicht, de wegmarkeringen ontbraken over grote delen en het regende tranen met tuiten. Bovendien stonde deze weg nog niet op de kaart van Bonny, zodat het rijden een grote gok bleek, terwijl de andere mobilisten deden alsof zij de weg wel konden zien. Toen we dan ook niet zover van Belfort de wegwijzer niet meer konden vinden en op de rotonde de verkeerde afrit inreden, reden we in feite terug naar Luxeuil. Om de een of andere maar toch wel gelukkige reden kende Bonny toen we de eerste de beste afrit namen plotseling weer wel de weg, zodat we toch nog op een redelijke tijd in ons hotel kwamen: het was bijna middernacht. Eigenlijk hadden we toen geen zin meer om vandaag nog weer verder te gaan. Zodat het enige wat we konden doen was de internet toegangscodes op te halen aan de balie om daarna met de computer ons verblijf met een dag te verlengen.

Mulhouse

Op het eerste gezicht is Mulhouse een plaats als elke andere; hij maakt deel uit van de Elzas en heeft alleen al daarom de wisseling van de macht van Duitsland en Frankrijk moeten ondergaan. Alleen daarom al zou de geschiedenis van de stad in de laatste anderhalve eeuw rumoerig kunnen worden genoemd. Maar Mulhouse wordt al genoemd in 803 als een vrijplaats en is sindsdien een zelfstandige staat gebleven tot hij in 1798 door Frankrijk werd genaast. Een deel van die zelfstandigheid had Mulhouse te danken aan het feit dat het deel uitmaakte van de Zwitserse stedenbond.
Voor mij het meest opvallende was dat het stadhuis - tegenwoordig museum - er nog steeds uitziet zoals het in de 16e eeuw werd gebouwd. Oorlogen van 1870, 1914 en 1940 zijn er overheen gegaan zonder veel schade toe te brengen. Alleen een verdwaalde Amerikaanse bom raakte op 3 augustus 1944 een deel van het complex naast het stadhuis. De balken in het oude stadhuis stammen dan ook nog uit 1510. De gevel is later geverfd zodat het geheel een trompe l'oeil is geworden: het lijkt opgetrokken uit grote natuursteen.
Eveneens opmerkelijk is dat de kerk schuin tegenover het stadhuis niet église wordt genoemd maar temple. Dat accentueert het feit dat Mulhouse zonder enig geweld in de 16e eeuw protestant is geworden. "Mulhouse ging katholiek slapen en werd protestant wakker."
Vlak naast het centrum staat de Eurotoren, waar bovenin zo bleek een restaurant is. Toen we ons daar hadden genesteld bleek dat ons tafeltje - uiteraard samen met de rest van het restaurant rond draaide en ons achtereenvolgens een uitzicht gaf op de oude stad, de bergen van het Zwarte Woud, een brede vlakte, en de Vogezen. Het weer was ideaal om schitterende lichteffecten te geven van de laagstaande zon over de Vogezen en tegen het Zwarte Woud.
We draaiden in iets meer dan een uur helemaal rond. Bijna voldoende tijd om te eten. Toen we weer beneden stonden begon het te regenen, dat was pech, maar het gaf een fraaie regenboog.

Vakantie

Toen we zondag thuis waren gekomen - zie Adri-3 - bleek dat mevrouw I was overleden. We kregen daarvan geen aankondiging, maar lazen het maandagmorgen in de krant. Met de leeftijdsopbouw in onze flat zijn sterfgevallen onvermijdelijk. Maar mevr. I. was naar hedendaagse maatstaven nog niet erg oud. Uit de advertentie bleek dat ze in 1945 was geboren. Het hield ons niet af van onze voorbereidingen voor de vakantie.
Maar eigenlijk hadden we die maandag helemaal niet zo'n behoefte om weer de deur uit te gaan. He weekend gonsde nog na. Het probleem bij onze voorbereiding is tegenwoordig niet meer onze kleding. Die ligt wel ongeveer vast. Maar welke boeken neem je mee is een veel moeilijker beslissing.
Enfin dinsdag gingen we om een uur of negen op pad, uitgezwaaid door Jeanne en Piet. Het weer zag er op dat moment nog niet onaardig uit, maar het werd in de loop van de dag slechter. De route naar Nancy kennen we langzamerhand. Geen verrassingen derhalve.. Behalve dan dat de Campanile voor de vakantie besloten had het restaurant te sluiten. We gingen op zoek naar de Buffalo, maar reden nogal wat rond voor we die gevonden hadden.
Vanmorgen konden we de koffer nog droog in de auto krijgen, maar toen begon het te regenen. Dat geeft in het heuvellandschap van de uitlopers van de Vogezen fraaie vergezichten tussen in nevelen gehulde toppen. Een opmerkelijk effect is dat op sommige plekken uit de bossen een fontein van dampen omhoog lijkt te komen.
Het bleef regenen tot we bijna in Ronchamp waren, waar we naar toe moesten voor de door Le Corbusier ontworpen kapel van Notre Dame du Haut. Het lijkt erop dat het bij die kapel meer ging om Le Corbusier dan om notre dame, maar ergens moet het geld voor onderhoud en in satnd houding vandaan komen. De kapel is ontworpen om gebruik te maken van de lichteffecten die de zon door de openingen in de wand kan veroorzaken. Die waren met de egaal grijze lucht van vanmorgen niet op waarde te schatten. En dat was jammer.

Adri-3

We startten met Anneke aan het stuur in onze auto met Free als passagier en ik in de auto van Adri met Adri als passagier. Na Orleans stopten we en wisselden we: Free reed de auto van Adri rond Parijs en ik die van ons. Ook nu had ik Adri naast me zitten. Uit wat ik inmiddels gehoord had bleek dat de absence van Adri zeker een minuut of tien geduurd had voordat ze weer begon te reageren op haar omgeving. De artsen namen de zaak zeer serieus en onderzochten Adri zorgvuldig. Haar bloeddruk en haar hartslag waren normaal, maar ze was behalve moe ook ieder ogenblik duizelig. Dat was een van de redenen waarom ze de vlucht met het vliegtuig niet had willen maken. Ze was gevoelig voor luchtziekte. Een erfelijke kwestie lijkt het, want de meeste kinderen van onze ouders hebben last van zeeziekte en eventueel luchtziekte. Blijkbaar fungeren de evenwichtsorganen niet erg goed. Dat had ik ook al eens gehoord als verklaring voor mijn eigen zeeziekte indertijd. Tegelijkertijd drong zich echter ook een soort verklaring voor de huidige conditie van Adri aan me op. Uit mijn eigen schooltijd - zolang is dat al geleden - herinner ik me dat ik periodiek oververmoeid was. en dan een paar dagen thuis moest blijven om misselijkheid en duizeligheid te verwerken. Ik was bij ons thuis niet de enige. Later ontwikkelde zich dat tot periodieke migraine aanvallen. Zou Adri ook in de eerste plaats oververmoeid zijn geweest?
Bij de parkeerplaats ten noorden van Parijs wandelde Adri voorzichtig aan mijn arm naar binnen en liet zich door Free een lunch klaarmaken. Ik liep vlak achter Free met een bord met eten en Free liep naar de kassa waar niemand voor haar stond. Het was de kassa waar ze alleen met een betaalkaart kon betalen. Die had Free niet en ik bood aan haar eten ook te betalen. De kassière die vermoedelijk niet onmiddellijk in de gaten had dat Free en ik samen reisden, vond dat een wel zeer genereus gebaar. Ik kon niet meer stuk. Toen na de maaltijd Adri naar het toilet wilde maar opzag tegen de rij die daar voor de deur stond deed ik een beroep op mijn nieuwe vriendin. Die loodste Adri met voorrang naar het toilet en bracht haar ook weer netjes terug. Ze werd beloond met kussen op beide wangen!
De volgende stop was Marke. Toe we daar aankwamen bleek Adri volledig uitgeput. Terwijl wij koffie dronken bleef zij in de auto liggen. We besloten naar het dichtstbijzijnde hotel te gaan. En daar nog een nacht over te blijven. De volgende morgen, het was inmiddels zondag gingen we naar ons huis. Daar rustten Adri en Free een tijdlang voor ze uiteindelijk het laatste stuk naar Heiloo reden...

Adri-2

Déjà vu inderdaad. We hadden deze tocht - of toch bijna deze tocht - al eens eerder gemaakt. Inmiddels 18 jaar geleden. Toen had Richard op de camping in Tours een val gemaakt over het stuur van zijn fiets en bij die val zijn milt gescheurd. Ook toen was de voorbereiding uitermate kort. En zelfs nog wat moeilijker dan dit keer. Want op die vrijdag moest Anneke nog even naar de notaris in Winterswijk voor de overdracht van het huis van Moeke. We vertrokken toen pas om een uur of zeven vanuit Eindhoven. We kwamen omstreeks half twee 's nachts in Orleans en konden met moeite een kamer vinden. Maar 18 jaar geleden waren we ook 18 jaar jonger.
Nu volgden we dezelfde weg: Antwerpen-Lille-Parijs-Orleans. Omstreeks half tien stopten we vlak bij Orleans om te tanken. We belden met Thomas: kon hij het telefoonnummer van het hotel van Free vinden? Dat kon hij. Hij zou zelfs proberen of er nog een kamer vrij was voor ons. Een half uur later belde Thomas terug: er was inderdaad nog een kamer vrij en voor ons gereserveerd. Tegen elven kwamen we bij het hotel en schreven ons in. Adri en Free waren natuurlijk al naar bed. We hadden pech: de bar was dicht een borrel was niet meer te krijgen, nog wel een kop koffie.
De volgende morgen zaten wij om een uur of acht aan het ontbijt met een krant.
Omstreeks half negen kwamen Adri en Free binnen, uiterst verbaasd ons daar aan te treffen, maar ook duidelijk opgelucht.
We konden nu een beetje de taken verdelen.

Adri-1

Adri belde op woensdag zelf dat ze een absence had gehad en dat ze daarvoor in het ziekenhuis was geweest, maar daar was niets geconstateerd dus nu was ze weer terug. Maar Free en zij hadden besloten op vrijdag terug te gaan, omdat het zaterdag zwarte zaterdag was. Die laatste toevoeging was curieus tenzij Free en Adri de terugreis in een dag zouden doen, wat onaannemelijk leek. De stem van Adri klonk daarbij wat onzeker. Het geheel gaf me een wat onbehaaglijk gevoel.
Het leek me verstandig dathet telefoontje van Adri door Free was geïnitieerd. Dan klonk het minder verontrustend.
De volgende dag bleek dat er door Thomas contact was geweest met Ankie. Thomas was zeer ongerust over de toestand van Adri. Maar hij was er niet in geslaagd om Adri en Free er van te overtuigen dat de beste manier om naar huis te gaan was om met het vliegtuig vanuit Bergerac naar Rotterdam te gaan. Ik besloot Benna te bellen en eens na te gaan of en hoe ik Adri en Free tegemoet zou kunnen gaan. Het bleek dat er een goede trein verbinding was naar Le Mans. Als Free en Adri daar aan het station zouden kunnen komen... Maar Thomas zei desgevraagd dat er in de auto van Adri en Free geen plaats was voor een derde persoon. Schildersezels en stoeltjes namen teveel plaats in. Het leek me niet zo'n sterke argumentatie: stel dat er echt iets mis ging, wat moest er dan uiteindelijk met die spullen gebeuren?
Maar er waren nog enkele alternatieven. Een ervan was dat Anneke en ik samen naar het zuiden zouden gaan en Free en Adri daar ergens op zouden vangen. Desnoods kon dan een deel van de bagage over geheveld worden naar onze auto. Daarvoor was het nodig dat we wisten waar Adri en Free zouden zijn en dat ze wisten dat ze op ons moesten wachten. Weer contact met Thomas. Maar zijn adviezen waren niet erg bemoedigend. Hoewel de route die ze van plan waren te gaan overeen kwam met wat ik verwachtte, meenden Adri en Free dat ze zich wel zouden redden. Ze zouden de reis in vier dagen doen. Dat betekende ongeveer 250 km per dag.
Vrijdag om drie uur belde Free, ze zaten in de Lion d'Or in Chateau-Renault en aangezien iedereen vond dat het beter was dat we ze tegemoet zouden komen...
Ik moest nog even overleggen over hoe we het precies zouden doen en vroeg of Free daar nog een dag kon blijven. Maar dat wist ze niet. Dus gaf ik aan dat we naar hen toe zouden komen. Ik zou nog contact opnemen.
Om half vier zaten Anneke en ik in de auto. Toch een beetje met een gevoel van déjà vu...

Geluiden

Veel van de geluiden die je hoort als je in een willekeurig huis woont, zijn geluiden waaraan je went. Zo konden we vanuit ons huis in Amsterdam het geluid horen van de treinen die heen en weer reden op het rangeer terrein tussen Muiderpoort station en Kruislaan. Ik hoorde die geluiden soms wel als ik er op lette, maar meestal gingen ze gewoon langs me heen. En zo gaat het ook met de geluiden van het verkeer van tegenwoordig. Dat kan hinderlijk zijn als we op het balkon zitten te praten, maar als ik daar zit te lezen heb ik er nauwelijks weet van. Vanmorgen echter kwam van de overkant van de straat het geluid van machines die aan de weg daar werkten. Het was een speciaal geluid op een zeer lage frequentie dat niet zomaar hinderlijk was, het was haast misselijkmakend. Het was een geluid dat mijn ingewanden deed trillen.

Geluiden kunnen irriterend zijn als je de herkomst niet kunt bepalen. Zoals dat geluid bij mevr.A. Mevr. A. belde op dat er een geluid was en ik ging luisteren. Het geluid was niet gemakkelijk te definiëren, maar leek wat mij betreft wat op het zoemen van een electromotor op afstand. Het was alleen te horen in een klein deel van haar appartement en het leek van buiten haar woning te komen. Het leek een geluid dat niet echt verontrustend was, maar als je de herkomst niet kent en het verschijnt zomaar op een goede of kwade dag dan is dat op zijn minst eigenaardig. Ik liet het even voor wat het was, maar mevr. A. liet het er niet bij zitten en belde enkele dagen later weer. Met de technische man van ons flatgebouw ging ik nog een keer luisteren: het geluid was er nog en de herkomst werd niet duidelijker door het luisteren. We gingen op onderzoek uit. Maar in de lift die onmiddellijk grenst aan de wand waaruit het geluid leek te komen was niets te horen. En ook in het appartement een verdieping hoger, waar de heer P. bereidwillig opzij ging om ons te laten luisteren, was niets te horen.
Zou het van beneden komen? Dat lijkt niet onmogelijk, want de komst van het geluid viel ongeveer samen met het definitieve vertrek van haar onderburen. Een probleem is; die woning is op dit moment niet bewoond en dus niet toegankelijk.
Het geluid van mevr A. zal even moeten wachten tot we beneden haar kunnen kijken...

Bij de tramhalte

Ik was, wellicht wat optimistisch, donderdag zonder jas naar Den Haag gegaan, maar ik had geluk. Toen ik na het bezoek aan Cobie bij de tramhalte kwam scheen de zon fel. Ik had nog een aantal minuten voor de tram aan zou komen. Op het stalen bankje zat een vrouw van zekere leeftijd tegen haar mobiel te praten. Toen ze daar mee ophield, vroeg ik of ik naast haar mocht komen zitten.
Ze had geen bezwaar en gaf aan dat ik natuurlijk vrij was om te gaan zitten en dat het bankje niet van haar was. Ik zei dat ik dat wel wist maar dat het toch vriendelijker was als ik het vroeg. Ze beaamde dat en zei dat zij het in het omgekeerde geval ook gevraagd zou hebben.
Ik ging zitten en pakte een Sudoku boekje uit mijn zak. Maar onsgesprek was nog niet afgelopen.
Het is benauwd, zei mijn bankbuurvrouw.
Inderdaad maar dat is als de zon schijnt, want als er weer wolken voorbij komen is het eigenlijk niet erg warm.
Ja, maar ik kan het voelen, het is hetzelfde weer als in Suriname. Dan moet ik altijd transpireren.
Ik keek even naar haar blote nek en schouders. Haar huid had de bruine tint van vrouwen in Zuid- en Midden America.
Ik zweet ook nogal gemakkelijk met dit weer, maar ik vind het niet erg.
Nee ik vind het ook niet erg, zei ze, en ik vind het lekker om in de zon te zitten. Mijn huid kan er goed tegen.
Ze keek naar mijn polsen.
U bent ook aardig bruin zei ze.
En toen weer terugkerend naar haar transpiratie, stak ze haar arm omhoog en rook even in de richting van haar oksel.
Maar ik stink niet, zei ze tevreden.
Ik aarzelde even met de vraag in mijn hoofd: Mag ik ook even ruiken? Maar het moment ging voorbij In plaats daarvan zei ik:
Ja stinken vind ik ook onaangenaam, maar vrouwen mogen best naar zichzelf ruiken...

Op dat moment stopte de tram. Zij stapte voor in en ik in het midden...