donderdag 28 juli 2016

Publiciteit

Le Monde heeft besloten niet langer foto's te tonen van terroristen. Je zou zeggen: hèhè, eindelijk.
Het is bij iedereen bekend hoe belangrijk publiciteit is in deze tijd. De media (kranten, radio en televisie) leven ervan. Men kan dan ook vaak politici horen zeggen beter negatieve publiciteit dan geen publiciteit.
Het zal duidelijk zijn, ook terroristen hebben publiciteit nodig. Het viel me al bij de aanslagen in Brussel op hoeveel aandacht de televisie aan het gebeuren besteedde. Op de dag zelf was ik min of meer toevallig bij de garage om een beschadigde ruit te laten vervangen en moest daar een uur wachten.
Op de televisie was een continu uitzending van de nasleep van de aanslagen met een crisiscentrum in Hilversum en correspondenten in Brussel en Den Haag. Terwijl in Hilversum de beelden voortdurend werden herhaald schakelde men regelmatig heen en weer naar Brussel om te vragen of het dodental al was opgelopen en naar Den Haag of er al commentaar was. Aangezien van beide posten in dat uur geen nieuwe berichten kwamen werden de bekende beelden maar weer herhaald.
Er was geen gelegenheid om over te gaan tot de orde van de dag. Grandioze reclame voor de terroristen: een hele dag gratis publiciteit. Aanslagplegers met naam en toenaam in beeld.
Wat mij betreft was het voldoende geweest als de televisie melding had gemaakt van het voorval met ieder uur - zo nodig een update. Beelden zo schaars mogelijk. Maar televisiekijkers, net als de bevolking van Parijs bij de openbare terechtstellingen met de guillotine tijdens de Franse revolutie, genieten van het bloed op straat en de televisiemakers zijn zich daarvan bewust. Weer een aanslag? Ha, grandioze televisie. Een aanslag in Nice? Dat geeft goede televisie!
We kunnen nauwelijks anders concluderen dan dat de televisie behoort tot de trouwste aanhangers van isis en tot de grootste verspreiders van angst.
Maar er is wellicht hoop: Het dringt nu blijkbaar tot de Franse media door dat de voortdurende publiciteit over de aanslagen wel eens averechts kan werken.
Hoelang duurt het voor het tot de andere media doordringt? 

Koffer

Ons huis heeft twee balkons. meestal gebruiken we het balkon dat uitkijkt naar het oosten en het verkeer van de invalsweg naar de stad. Maar soms - als het echt warm is en we door de warme ochtendzon worden verdreven komen we op het andere balkon, dat (u raadt het) uitkijkt naar het westen. Vorige week was er zo'n warme dag en we hadden juist de koffie ingeschonken en de kussens in de stoelen gelegd toen ons oog werd getrokken door een koffer. Gewoon een koffer zoals je ze tegenwoordig veel ziet. Donkerblauw met wieltjes en een uitschuifbare beugel waarmee je hem zou kunnen voorttrekken. Eigenlijk niets bijzonders zo'n koffer, maar deze stond daar alleen en zo op het oog onbeheerd. Hij stond ook op een merkwaardige plaats vlakbij de rand van het trottoir, buiten de strook struiken voor ons flatgebouw.
Inmiddels had Piet de koffer ook opgemerkt. Hij liep er voorzichtig naar toe en bekeek hem van alle kanten zonder hem echter aan te raken. Want dat heeft de recente geschiedenis ons wel geleerd. Je moet voorzichtig zijn met onbeheerde koffers. Was dit zo'n gevaarlijke koffer? Piet liep weer terug naar het gebouw vanwaar wij hem stonden gade te slaan. Hij zag ons en haalde vragend de schouders op. Wat te doen? De politie bellen? We laten dat maar aan Piet over.
Maar inmiddels begint de fantasie te werken. Wie laat er een koffer achter op een stille plek langs het trottoir. De kans is klein dat er een bom inzit, want er moet al een hevige explosie uitkomen wil die vanaf die plaats schade aanrichten. Dus mogelijk iemand die hem achter gelaten heeft als bedoeld voor het grof vuil? Of iemand die een afspraak had om zich te laten ophalen voor een reis met de bus naar het buitenland? En voor wie het ophalen wat langer duurde dan gedacht. En toen de auto eenmaal langs kwam en de inzittenden begroet vergat de koffer in de auto te doen? En dus iemand die bij de bus aangekomen tot de conclusie kwam dat hij/zij zijn/haar koffer miste. En toen de keus had om in de bus te stappen zonder koffer of terug gaan en de bus missen?
De mogelijkheden waren legio.
En ondertussen stond de koffer daar en Piet belde op. De politie kwam, maar toen waren wij al weer met andere dingen bezig, de politie kwam, bekeek de koffer en nam hem toen mee. 

 

dinsdag 19 juli 2016

Afval

De buurvrouw stond nog licht hijgend bij haar voordeur. Ze was de trap opgekomen in plaats van dat ze de lift nam. Ze keek naar de tas die ik in mijn hand had.
'We moeten er wel voor lopen nu, hè?'
'Ja, ik zal eens gaan kijken hoe de situatie is geworden.'
De situatie was een paar dagen eerder ontstaan. Mevr. C. had me gebeld omdat het bestuur niet aanwezig was en gelet op mijn vroegere bemoeienis met de technische commissie...
Ze was geïrriteerd door de stank die uit de container ruimte kwam. Ze had contact opgenomen met de gemeente en de afhaaldienst... Ze had te horen gekregen dat het afval niet meer zou worden opgehaald, omdat er asbest in de stortkoker zou kunnen zitten. In de dagen daarna werd het beeld iets duidelijker maar niet begrijpelijker.
Maar uiteindelijk kregen we een brief waarin stond dat in Tilburg vermoedelijk asbest aanwezig was geweest in de stortkokers en dat daarom ook in Breda de afvalverwijdering was stopgezet in afwachting van nader onderzoek. Een beetje curieuze werkwijze. Je zou verwachten dat de gemeente eerst een brief zou schrijven en pas daarna de afvalafvoer zou stoppen. Maar deze maatschappij heeft een asbestpaniek ontwikkeld die niet meer in verhouding lijkt te staan tot de feitelijke risico's. De stortkokers al dan niet van asbest worden nu 45 jaar gebruikt. De kans dat er asbest aanwezig is in het afval is uitermate klein. De kans dat de vuilophaaldienst daardoor besmet zou worden nog vele malen kleiner. Maar, ik ben niet degeen die de risico's moet schatten, noch ook die daaraan actie moet ontlenen.

De afval containers die van de ene dag op de andere niet meer werden opgehaald staan nu al twee weken met in ontbinding verkerend afval, want de vuilnismannen mogen ze niet meer verwijderen. Dat afval vormt daarmee een ander risico voor de volksgezondheid. Als bewoners zouden we natuurlijk de containers uit de containerruimte kunnen rijden en ze dan laten legen en schoonmaken, maar dat blijkt ook al niet te mogen.  
Inmiddels zijn er vier containers naast de flat geplaatst waarin het afval dat eerst via de stortkoker omlaag ging kan worden gestort. En dan moet ik weer denken aan mijn moeder. Want mijn buurvrouw, een kleine vrouw en 88, heeft ongeveer de gestalte van mijn moeder op die leeftijd. Mijn moeder kreeg toen net als alle woningen in haar straat een container die ze niet aan de straatzijde voor haar huis kon plaatsen, Ze reed hem daarom via de gang en de keuken naar de achterkant van haar huis. Dat was een opgave, want de container was haast net zo hoog als zij groot was. Ze kon er niet goed over heen kijken. Een ongeluk kon dan ook niet uitblijven: mijn moeder kwam te vallen terwijl ze de container door de gang naar de straat reed.
Met dat in het achterhoofd keek ik nog eens naar de buurvrouw die wellicht in de buurt van de 1m55 lang is. als ze met een zakje restafval naar beneden gaat om dat in de gereedstaande containers te gooien ligt de deksel naar mijn schatting ter hoogte van haar kin. De deksel van de container is vrij zwaar en blijft niet openstaan, zodat hij met één hand open moet worden gehouden. Met de andere hand moet dan de zak met afval boven het hoofd worden opgetild om in de container te worden gegooid. Als je schouders niet meer zo goed functioneren door de onvermijdelijke artrose, je krachten na je 85e toch iets afnemen een onmogelijke opgave. Tja, de participatiemaatschappij vraagt wel het nodige van de ouder wordende mens...

Shock Doctrine

Onder deze titel verscheen het boek van Naomi Klein in 2007. Je wordt niet vrolijk van dit boek. De shock doctrine is een strategie die aan Milton Friedman wordt toegeschreven. De gedachte is dat gebruik gemaakt moet worden van situaties waarin de bevolking zich in een shock toestand bevindt om gewenste conservatief kapitalistische opvattingen door te voeren. Een goed voorbeeld is de orkaan Katrina in 2005. Zoals bekend moesten de inwoners van de volkswijken worden opgevangen in onder meer het plaatselijke stadion. Terwijl de mensen daar opeen gepakt zaten en de overheid in gebreke bleef om adequate hulp te bieden zei het vooraanstaande Republikeinse Congreslid: 'We zijn er eindelijk in geslaagd die volksbuurten op te ruimen. We konden het niet zelf, maar God zorgde ervoor.' Een hele groep ontwikkelaars stortte zich op de stad en verving de goedkope woningen door dure condo's.
In het proces werden ook de openbare scholen vervangen door privaat gerunde 'charterscholen.' Naomi Klein haalt in dit verband de 93-jarige Milton Friedman aan: De meeste scholen in New Orleans liggen in puin, net als de huizen van de kinderen die er naar school gingen. De kinderen zijn nu verspreid over het land. Dat is tragisch maar het geeft ook de gelegenheid om het schoolsysteem grondig te hervormen.' Dat lukte: van de 123 openbare scholen voor Katrina bleven er nog 4 over. Voor de storm waren er 7 charterscholen, erna 31; 4700 onderwijzers werden ontslagen en sommige jongere docenten werden aangenomen tegen een lager salaris.  
Friedman had inmiddels een carrière opgebouwd met deze idee om gebruik te maken van een rampzalige situatie. Hij was onder meer adviseur van de nieuwe Argentijnse regering na de gewelddadige coup van Pinochet in 1983. Friedman adviseerde een radicale transformatie van de economie (vrijhandel, belastingverlaging, privatisering van de dienstverlening, verlagen van de sociale uitgaven en deregulering). Friedman voorspelde dat de plotselinge snelheid en schaal de invoering zou vergemakkelijken. Naomi volgt vele voorbeelden van deze 'shock doctrine', zo onder meer in Sri Lanka waar de ontwikkelaars onmiddellijk na de tsunami ingrepen door de hele kust waar de visserij zijn bestaan had op te kopen en vol te bouwen met luxe woningen. Het ging een beetje mis in Irak, waar de militaire top iets te gemakkelijk dacht over de invoering van de shock therapie van de economie.
Dezer dagen moest ik weer denken aan Naomi Klein: als we naar de gebeurtenissen in Turkije van de afgelopen week kijken lijkt de shock doctrine allerminst dood. Van de verwarring die is ontstaan door de militaire coup heeft Erdogan onmiddellijk gebruik gemaakt om een aantal veranderingen door te voeren. Veranderingen die voor de argeloze buitenstaander niets te maken hebben met de coup, maar kennelijk deel uitmaken van een andere agenda.  

maandag 4 juli 2016

Onderweg

De Tom-Tom geeft niet alleen de weg van Luzy naar huis, maar als je daar naar vraagt ook nuttige plaatsen langs de route of elders. In dit geval zochten we een hotel in Luik of omgeving, maar het hotel op de aangegeven plaats had geen kamer beschikbaar. Gelukkig was er een paar deuren verder wel een geschikte kamer, zodat in ieder geval onze nachtrust verzekerd leek. Maar dat hotel had geen restaurant en dat had het andere wel. Nadat we ons geïnstalleerd hadden liepen we dan ook weer terug en kwamen terecht in een ruimte met kleine vierkante tafeltjes, die gemakkelijk gecombineerd konden worden voor gezelschappen groter dan twee. Langs een van de wanden van het restaurant was een lange bank gemonteerd en daarvoor stonden tien van die tafeltjes. We vroegen aan de serveerster of we maar zo konden gaan zitten en ze wees naar de rij en maakte de opmerking:
'U kunt overal gaan zitten, maar niet daar. Dat tafeltje is gereserveerd.'
We kozen het tafeltje ernaast, omdat we daar toch al vlakbij stonden. Terwijl we een drankje bestelden werden de meeste tafeltjes bezet door echtparen met kinderen. Wat zou iemand er nu toe kunnen hebben bewogen om juist dàt tafeltje naast ons te reserveren? Aan de ene kant waren nog vijf tafeltjes, waarvan er inmiddels twee werden bezet. Aan de andere kant vier, waarvan wij er dus inmiddels een in gebruik hadden genomen.
Toen onze bestelling was opgediend kwamen een wat oudere man en een nog jonge vrouw de gereserveerde plaatsen bezetten. Het bleken Belgen te zijn. Vanaf de plaats waar ze nu zaten konden ze het televisiescherm zien waarop over twee uur ongetwijfeld de wedstrijd van België tegen Wales zou worden geprojecteerd. Zouden ze daarom? Maar toch: als ze onze tafel hadden gereserveerd zouden ze een nog beter zicht hebben gehad op de televisie. Dat leek dus geen sterk argument. De vraag bleef: waarom zou iemand juist die tafel hebben gereserveerd?
De volgende morgen bleken de oudere man en de jongere vrouw in hetzelfde hotel te logeren als wij, ze kwamen ook nu naast ons aan tafel (de ontbijttafel). Het bleken vader en dochter uit Oostende, die samen korte trips maakten, en, zei de man die architect bleek te zijn, eigenlijk kende hij Nederland beter dan België. Hij prefereerde de Nederlandse orde en netheid boven de Belgische wanorde.  Hij haalde gelaten de schouders op. Dat zag je ook weer in dat Belgische elftal. Hele goede spelers, maar geen team. 
Het station Luik-Guillemins dat tegenover ons hotel ligt, maakte op ons indruk doordat het veel licht en ruimte suggereerde. Maar, zei de man, de architect, Calatrava, maakt altijd ontwerpen die veel duurder uitvallen dan hij heeft begroot.
Terwijl hij zijn ontbijt bij elkaar zocht, vroeg ik aan de dochter waarom ze de vorige avond juist dat tafeltje had gereserveerd; ze vertelde dat zij helemaal niet had geweten aan welke tafel ze terecht zou komen. Er zat helemaal geen doel achter.