zondag 22 januari 2017

Beschaving

Wereldrijken komen en gaan. En veel wordt gefilosofeerd over oorzaken zowel van hun ontstaan en bloei als van hun ondergang. Van het Romeinse rijk wordt bijvoorbeeld gezegd dat de ondergang te danken was aan te sterke uitbreiding zodat de legers de uitgestrektheid niet meer konden beheersen, aan klimaat verandering, aan de invallen van barbaren, etc.

Een interessante stelling verkondigt Amy Chua (Day of Empire). Zij zegt, zonder dat ze daarbij de andere mogelijke oorzaken ontkent of bestrijdt, dat de groei van wereldrijken steeds samengaat met wat ze noemt een strategische tolerantie.
En dat achteruitgang en ondergang van de wereldrijken steeds gelijk opgaat met toenemende intolerantie.
Strategische tolerantie kan begrepen worden aan de hand van de groei van het Romeinse rijk. De strategie was dat de volken die werden onderworpen gelegenheid kregen Romeins burger te worden. Het gevolg was dat Rome op zijn hoogtepunt onderdak bood aan alle goden ter wereld, aan mensen van de meest uiteenlopende etniciteit, achtergrond en huidskleur. Al deze nieuwe burgers hadden de mogelijkheid om op te klimmen tot de hoogste rangen en posities in het Romeinse rijk en deden dat ook. Het gevolg was dat deze nieuwe burgers zich ook loyaal toonden aan het Romeinse rijk en het rijk verdedigden als militair. De belangrijkste voorwaarden voor het Romeinse burgerschap waren: trouw aan de keizer en de wetten van het rijk.

De tolerantie blijkt echter ook steeds - in alle voorbeelden die Chua onderzoekt - het zaad van de ondergang in zich te dragen. Zo ook in het Romeinse rijk. Hier speelt de komst van het christendom blijkbaar een belangrijke rol. Als onderdeel van de algemene tolerantie ten opzichte van godsdiensten kregen de christenen onder de opeenvolgende keizers meer of minder acceptatie. Maar uiteindelijk constateert Chua:

'In 303 AD startte Diocletianus de zogenaamde Grote Vervolging tegen het christendom. In die tijd stortte de Pax Romana in, waarbij Germaanse stammen binnenvielen vanuit het noorden en de Perzen aanvielen vanuit het oosten. In een poging om de Glorie van het verleden te herstellen - ironisch genoeg door maatregelen die tegengesteld waren aan de waarden van de gouden eeuw - besloot Diocletianus de on-Romeinse christenen te elimineren en weg te sturen...'

Ik kon niet voorkomen hieraan te denken toen ik Trump hoorde zeggen: 'we will make America great again' en vervolgens dat een halt moet worden toegeroepen aan de immigratie van moslims en andere ongure elementen.
Het worden - zei Freerk - vier lange jaren.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten