tag:blogger.com,1999:blog-83008773396079575932024-03-13T19:24:06.799+01:00Jaaps weblogBeschouwingen en verslagenJaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.comBlogger451125tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-81994120264829759822022-09-06T16:23:00.000+02:002022-09-06T16:23:05.471+02:00Opa vertel eens (1)De familiedag beleefde zijn vijftigste verjaardag. Er was dus alle aanleiding om iets extra's te doen. En zo, met Michèle als spel leidster, onderwierpen we ons aan een quiz, gedeeltelijk over actuele kwesties en gedeeltelijk over muziek. Dat laatste is voor mij altijd een moeilijke kwestie. Niet alleen doordat muziek met mijn falend oor toch al moeilijk te volgen is vooral in een rumoerige omgeving als die van een familiereünie, maar ook doordat ik maar weinig series op radio of tv zolang volg dat me de herkenningsmelodie aan het begin bijblijft. Dus herken ik nog wel de herkennigsmelodie van Paul Vlaanderen (een hoorspelserie uit de jaren vijftig), maar veel verder kom ik ook niet.
De quiz werd afgesloten met, zei Michèle, de bonusvraag die ik zou stellen. Het paste niet helemaal in mijn verwachting omtrent het programma, maar goed...
Mijn bijdrage had een wat andere achtergrond. Ik heb aal een aantal jaren een boekje met de uitnodigende titel "Opa vertel eens". Omdat je als opa niet verondersteld wordt zelf iets te kunnen bedenken over vroeger, wordt je geholpen door concrete gerichte vragen, waarop je met een pen of potlood - niet aangegeven of dit een kroontjespen, vulpen of ballpoint moet zijn - je antwoorden kunt invullen. Het boekje geeft vervolgens de mogelijkheid foto's toe te voegen. Een soort eigentijdse autobiografie dus. Ik heb daar wat moeilijkheden mee.
Ik heb me al meer dan 35 jaar geleden aangewend om teksten van enig omvang te maken met behulp van het toetsenbord van mijn computer met als grote voordeel dat ik eventuele correcties en latere aanvullingen gemakkelijk een plaats kan geven. Bovendien heb ik enkele kastplanken met fotoalbums. Die werden in de loop van de tijd geplunderd ten behoeve van andere belangrijke evenementen. Als ik nu die albums doorblader vallen de oude foto's er uit: de lijm van de fotohoekjes kon de tand des tiids in vele gevallen ook niet weerstaan. En misschien is dat maar goed ook.
De kleur van foto's in de beginperiode van de kleurenfotografie was van twijfelachtige houdbaarheid. Als ik ze nu terugkijk zijn ze danig verbleekt.
Ik bekeek het boekje Opa vertel dan ook altijd met een zekere scepsis. Maar goed omdat de houdbaarheidstijd van een opa ook beperkt is en ik niet voor de eeuwigheid bezig ben, besloot ik uiteindelijk de pen te pakken en te beginnen. Op blz. 16 kwam ik de vraag tegen: welke boeken las je als kind?
Hoever reikt voor een dergelijke vraag de kindertijd? Tellen daarin mee de bijzondere momenten dat Vader voorlas uit de sprookjes van Moeder de Gans. Daarvan had hij een prachtige uitgave met gravures van Gustaf Doree. Dan zat het hele gezin zo'n beetje om hem heen.
Als het gasat om mijn lezen: ik denk in ieder geval Bulletje en Bonestaak, Bruintje Beer, Tom Poes, Jochem en de kleine mol in het muizenhol, Belfloor en Bonnevu de twee goede reuzen.
Dit laatste boek doet me er plotseling aan denken dat in ons grote gezin eigenlijk iedereen las en veel las. Boeken kregen we met verjaardagen of sinterklaas en we koesterden die boeken als ons eigendom. Belfloor en Bonnevu was daardoor van Cobie, al was het boek door ons allen gelezen. Vele jaren later woonden Anneke en ik in Teteringen en we wandelden op een dag over een boekenmarkt. Uit een nooit vergeten sentiment kochten we daar tweede hands Belfloor en Bonnevu. Niet lang daarna kwam Cobie op bezoek en zij zag Belfloor en Bonnevu op tafel liggen, ze riep: 'hé dat is van mij.' Eigendomsrechten reiken ver.
Er was ook een boek, waarvan ik denk dat de titel Boneshaker Billy was en dat ging over een cowboy die model zou hebben kunnen staan voor Lucky Luke. Daar was ook natuurlijk Dick Bos, een strip over een detective die expert was in jiujitsu. Dick Bos werd altijd stiekem gelezen. Het ministerie had de serie als verdorven aangemerkt.
Iets later lazen we: Karl May, Jules Verne, Alleen op de wereld, enz. Dan was dar ook nog een boek van Ben: De dierenwereld in een notendop, dat ik verslonden heb.
Wij leefden denk ik in de jaren na de oorlog op de grens van oud en nieuw. Dat vinden we terug in een voor mij belangrijk boek uit mijn jonge jaren: <b>Het boek voor de jeugd</b>.
Het boek voor de jeugd werd uitgegeven bij de Arbeiderspers in 1937. Het bevat een verzameling populaire teksten uit die tijd, zoals Saidja en Adinda, Het dappere snijdertje, Baron van Münchhausen, De pantoffels van Aboe Kasim, en vele andere. Het is een bonte verzameling gelardeerd met gedichten. Van die gedichten hier twee korte.
Het hondengevecht (A.C.W. Staring)
Bereisde Roel zag op zijn tochten
Geweldig veel!Twee bullebijters vochten
Voor 't wijnhuis, in een kleine Poolse stad,
Terwijl hij juist aan het venster zat:
Zulk vechten, mensen... Zij verslonden
Malkander letterlijk. Met iedren hap ging oor
Of poot er af - en glad als vet er door!
Ons scheiden kwam te laat! Wij vonden
Het restjen: - op mijn eer,
De staarten en niets meer.
0-0-0
Drukker (Const. Huygens)
Mijn drukker leeft in droeve druk;
Want 't drukken drukt hem weinig druk
't Waar geen bedrukte drukker
Viel het drukken maar wat drukker.
Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-57242341791543206092022-07-30T11:46:00.000+02:002022-07-30T11:46:32.863+02:00WespIn DeStem van 30 juli ergert Fee Buurmans zich aan het gezoem over de wespenplaag dat volgens erger is dan de plaag zelf.
Het deed me denken aan die wesp in Poperinge...
Het was een mooie dag in het begin van deze maand. Ik was met Benna en Georges op pad geweest om een nieuwe BBQ aan te schaffen in Poperinge. Omdat het tegen twaalven liep toen de keus was gemaakt was er alle aanleiding om even wat te gaan drinken en vervolgens te eten. We kwamen terecht op het terras van cafe/restaurant Oud Vlaenderen, waar het om deze tijd nog rustig was. We bestelden een Leffe en vervolgens spare ribs. Terwijl we zaten te wachten op de spare ribs werden de sausjes al op tafel gezet. Aan een tafeltje naast ons zaten twee jonge mannen ook aan het bier. Ze dronken in verschillend tempo. Toen de een zijn glas leeg had stond hij plotseing op en begon de markt af te lopen, de ander werd blijkbaar verrast en wist niet goed wat nu te doen. Hij stond ook op met zijn glas in de hand en probeerde haastig dat leeg te drinken. Moest hij dat glas - bijna leeg - nu terug zetten of meenemen? Hij besloot tot het eerste en ging toen haastig achter zijn maat aan.
Mijn aandacht ging weer naar onze eigen tafel. Een wesp was geland op een van de bakjes met een sausje. Nu heb ik er niet tegen dat zo'n wesp wat mee wil eten, er was genoeg voor ons ook. Het bezwaar is echter dat die dieren meestal zo onrustig zijn. Even landen, proeven, dan weer wegvliegen, de omgeving verkennen en terugkomen. Deze wesp bleef rustig zitten op de rand van het sausbakje dat hij had uitegzocht. Maar ook dat kan voorkomen: hij kwam iets te dicht bij de saus en kreeg een druppel aan zijn poot. Eigenlijk moet ik zeggen zij, want bij wespen is het al net als bij bijen, het zijn de werksters die voor eten en drinken van de gemeenschap zorgen en dus op 'rooftocht' gaan. Zij dus trok haar poot in en begon die schoon te maken. Blijkbaar een lastig karwei, want ze had er haar hele aandacht bij nodig. Dat werd haar fataal. Ze gleed uit en kwam met een vleugel en al haar poten in de roomsaus. Ze zwom - althans probeerde te zwemmen - naar de rand van het schalltje. Maar met iedere poging om naar de kant te komen kwam ze dieper in de saus. Ik begreep dat ze ten dode was opgeschreven. Wespen, zoals alle insecten, ademen via tracheeën in het borststuk en achterlijf, dunne buisjes waar de zuurstof doorheen moet. Die kunnen - zoals me vroeger al eens was uitgelegd - niet erg lang worden. Daardoor kunnen insecten ook niet uitgroeien tot de fantasiedieren uit griezelverhalen. Inmiddels zaten Georges en ik te dubben of we deze wesp nog een kans moesten geven. Georges tilde haar met een lepelte uit de saus en zette haar op ons tafeltje. Ze richtte zich op en probeerde weer uit de saus te komen.
Maar het was te laat. Na een paar stappen overleed ze, naar mijn inschatting door gebrek aan zuurstof.
Benna die even naar het toilet was geweest bekeek het toneel van de doodstrijd en constateerde gelaten dat ze (die wesp) dood was. De ober kwam met onze bestelling en we genoten van onze spare ribs. Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-37742940839380251372022-03-19T10:17:00.001+01:002022-03-19T10:17:55.737+01:00Alles is anders: behalve verkiezingenDe grote klacht na het bekend worden van de uitslag van de gemeenteraaadsverkiezingen van 2022 was de lage opkomst van de kiezers. De lage opkomst is problematisch, hij laat zien dat de kiezer weinig interesse vertoont voor het gebruik van zijn stem. Het kan natuurlijk ook betekenen dat de kiezer redelijk tevreden is over het resultaat van het politiek geharrewar, hoewel dat niet zo voor de hand ligt als we letten op het vele protest tegen het 'overheidsbeleid'.
Een ding verbaast me iedere keer: het feit dat we de maatschappelijke verandering niet door laten werken in de manier waarop we onze democratie inrichten.
Laten we eens kijken. Het is inmiddels een leuk spelletje voor opa, zijn kinderen en kleinkinderen:
Weet je nog wat dit is?
Een band-/cassetterecorder. Wat kon je daarmee?
Waarom doe je dat fototoestel weg?
Je kunt er geen films meer voor krijgen. Films?
Opa we zijn net op wintersport geweest. O, ja? Wintersport?
Wat doe je tegenwoordig? Ik ben visagiste. Wat??
Hoe betaal je dat? Met de betaalapp.
De maatschappij waarin wij leven is in elk opzicht veranderd. Wat de samenstelling van de bevolking betreft, haar religieuze oriëntatie, nationale achtergrond, enz.
De middelen waarmee we onze levens inrichten: woningen, isoleren, elektrische voorzieningen, communicatiemiddelen, digitale uitrusting, alles is veranderd. De mensen zelf zijn veranderd in de manier waarop ze met elkaar omgaan, de problemen die van belang zijn, hun nationale en internationale oriëntatie.
Een ding is gelijk gebleven: de manier waarop wij onze vertegenwoordigende lichamen in het leven roepen en onderhouden.
In 1956 werd voor het laatst de Tweede Kamer uitgebreid van 100 naar 150 zetels. Dat was met een bevolking van bijna elf miljoen mensen.
Nu ruim 65 jaar later moeten die 150 kamerleden een bevolking vertegenwoordigen die ruim 60% groter is dan toen. En dat in een wereld waarin de technologie vrijwel ons gehele dagelijks leven beheerst. Technologie die voor het grootste deel volledig onbekend was in 1956, maar die wel onze nationale en internationale relaties bepaalt.
Die groeiende technologie betekende ook een toename van het aantal kennisgebieden en disciplines, waar men toen geen weet van had. En dat betekende weer dat een groot deel van de bevolking is opgekomen in beroepen die toen nog niet bestonden. Hoe wordt dit deel van de bevolking vertegenwoordigd in onze volksvertegenwoordiging?
Gelukkig hebben we nog wat overblijfselen uit een voorbije era: Partijen zijn rechts of links, meer rechts of minder links. In die verdeling past het vermoedelijk om wel of niet voor windmolens of kerncentrales te kiezen.
Door dezelfde procedure voortdurend toe te passen komt wonder boven wonder ook steeds hetzelfde groepje aan de macht.
Met dezelfde beperkte blik op de maatschappij. Hun afstand tot wat wij de maatschappij noemen lijkt steeds groter te worden. Is het vreemd dat in de gemeenten lokale partijen een kanaal menen te zien waarlangs zij zich wel vertegenwoordigd voelen?
Is het vreemd dat de opkomst maar laag is?
Overigens: In 1970 werd in Nederland de opkomstplicht afgeschaft. Bij de gemeenteraadsverkiezingen van dat jaar scoorde Breda een opkomst van 54%.
Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-88886490068056952972020-06-23T15:34:00.001+02:002020-06-23T15:34:41.604+02:00De mens is nog altijd vrij dom<p style="line-height: 1.5; margin-bottom: 0cm;">Althans dat mogen we gerust afleiden uit de boekbespreking in het FD van 20 juni 2020. Het ging om het boek <i>A.I. Alsmaar Intelligenter</i> van Stefan Buijsman. De bespreking was van de hand van Klaas Broekhuizen. </p><p style="line-height: 1.5; margin-bottom: 0cm;">In het artikel vielen me twee dingen vooral op.</p><p style="line-height: 1.5; margin-bottom: 0cm;">In de eerste plaats de onjuiste idee, dat goed schaken betekent veel zettenreeksen doorrekenen en dat de beste schaker het beste en de meeste zetten door kan rekenen. <br />Maar bij iedere zet moet weer beoordeeld worden wat de beste zet is van de vele mogelijkheden die men heeft. Maar wanneer is een zet de beste? Dat hangt nu juist van de positie af. Wat heeft de tegenstander gedaan en welke dreigingen heeft hij daarmee opgebouwd? Zijn twee lopers in deze stelling beter dan twee paarden of juist niet? Als ik aan een zet geen waarde kan hechten heeft het doorrekenen van zetten in die positie geen zin. </p><p style="line-height: 1.5; margin-bottom: 0cm;">Natuurlijk helpt het als de computer veel zetten door kan rekenen en beschikt over de gegevens van veel partijen. Maar dat is voor de topschaker evenzeer van belang. Om aan de top te blijven moet hij vijf a zes uur per dag studeren. Het gaat steeds om het taxeren van met bepaalde zettenreeksen bereikte posities. Juist daarom maakte het nogal wat indruk toen de wereldkampioen schaken werd verslagen door de computer. Maar nog meer indruk maakte het toen de computer ook de wereldkampioen Go versloeg. Want Go is volgens de deskundigen aanzienlijk moeilijker dan schaken. Bij Go, was het commentaar, heeft het doorrekenen al helemaal geen zin. Hierbij komt het veel meer neer op intuïtie. </p><p style="line-height: 1.5; margin-bottom: 0cm;">Laten we deze discussie over meer of minder rekenwerk maar even laten voor wat hij is. </p><p style="line-height: 1.5; margin-bottom: 0cm;">Het tweede punt dat me opviel was dat het artikel minstens suggereert dat A.I., ondanks het verslaan van de beide wereldkampioenen, nog tamelijk dom is. Dat leidt volgens mij haast onvermijdelijk tot enkele mogelijke conclusies: </p><p style="line-height: 1.5; margin-bottom: 0cm;">- de wereldkampioen schaken en de wereldkampioen Go zijn tamelijk dom. En omdat zij de wereldkampioen zijn zijn in feite alle schakers en Go-spelers (en in hun voetspoor eigenlijk alle mensen) nog tamelijk dom. </p><p style="line-height: 1.5; margin-bottom: 0cm;">Of: </p><p style="line-height: 1.5; margin-bottom: 0cm;">- Voor het bereiken van de top in schaken of in Go is geen intelligentie nodig. </p><p style="line-height: 1.5; margin-bottom: 0cm;">Voor beide conclusies valt overigens wel wat te zeggen. Vandaar de kop van dit blog. En de idee dat voor schaken intelligentie nodig is ook niet nieuw. Men herinnert zich de <i>Schachnovelle</i> van Stefan Zweig. </p><p style="line-height: 1.5; margin-bottom: 0cm;">Toch valt het een beetje buiten de gebruikelijke waardering van de mens als intelligent dier. En het roept de vraag op: wat bedoelt Buijsman eigenlijk met intelligentie? Of is het boek een manier om zijn eigen angst te onderdrukken: er zijn gelukkig nog dingen die de A.I. niet kan. Een soort bezweringsformule misschien? </p><p style="line-height: 1.5; margin-bottom: 0cm;"><br /></p>Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-47019134784315952082020-06-03T09:05:00.002+02:002020-06-03T09:05:15.382+02:00RacismeRacisme is een belangrijk probleem. Dat is duidelijk: niemand praat er meer over. <div><br /><div>Er bleek een demonstratie gepland op de Dam in Amsterdam. </div><div><br /></div><div>Niet alleen daar trouwens. Over de hele wereld werden en worden demonstraties gehouden. We zien daarvan de foto's in de kranten en beelden op de televisie. We zouden ons kunnen warmen aan zoveel solidariteit als uit de demonstraties naar voren komt. </div><div> </div><div>Maar dat duurt niet lang. </div><div>Dan kijken we niet meer naar de demonstraties, het gaat niet meer om racisme. </div><div><br /></div><div>We kijken naar de manier waarop Trump reageert. Is dat niet belachelijk met een bijbel voor de kerk gaan staan? </div><div>En dreigen met het inzetten van het leger, ongelofelijk. Mag dat juridisch wel? </div><div>Over vijf maanden zijn er presidentsverkiezingen. Als de meerderheid in de senaat nu democratisch zou zijn geweest dan had Trump er wel van langs gekregen maar de GOP steunt Trump ook in dit soort onzin. Het is deel van de verkiezingscampagne. </div><div> </div><div>En moet je kijken daar in Amsterdam: hadden we niet een Coronacrisis? </div><div><br /></div><div>Dat kan toch niet op die manier? Al die mensen bij elkaar? </div><div><br /></div><div>Die Halsema? Ongelofelijk dat mens moet worden afgezet. Hoe kan ze nu zo'n beslissing nemen? </div><div>En dat net nu we over het hoogtepunt van de Coronacrisis heen lijken te zijn. Als we nog even volhouden... </div><div>En dan komt die stomme arrogante Halsema. Je kunt wel zien dat ze Links is.</div><div> </div><div>We zien trouwens dat veel van die demonstranten rondlopen met mondkapjes. Er is alle aanleiding om aan te nemen dat de kans op besmetting door het virus in de buitenlucht kleiner is dan binnen. Al weet niemand precies hoe. We mogen aannemen dat de meeste demonstranten gezond zijn. Hoe groot is eigenlijk de kans op besmetting? </div><div>Geen mens die het weet. Maar daar gaat het ook niet om. Het gaat om het principe We hadden afgesproken anderhalve meter. En gezondheid gaat voor, toch?</div><div><br /></div><div>We hebben trouwens net de terrassen en restaurants ook weer opengesteld. Zij het dat iedereen anderhalve meter in acht moet nemen. Doen we dat ook? </div><div><br /></div><div>Er was een demonstratie, er waren vele demonstraties. Waar gingen die ook weer over? Racisme. </div><div>Ach. Dat is wel belangrijk natuurlijk, maar het is niet zo eenvoudig op te lossen want als je er in duikt dan blijkt dat racisme sterk verwant is met ons groepsgevoel. </div><div>Hoe ga je daar mee om?</div><div><br /></div><div>Altijd als een onderwerp ons niet bevalt verleggen we de discussie. Eerst naar de procedure was dit wel de goede manier? En dan naar de schuldigen: wie is er verantwoordelijk? </div><div><br /></div><div>Over de procedure, over het proces en de leiding kunnen we allemaal wat zeggen. </div><div>Daar hebben we verstand van. We weten allemaal precies hoe je moet omgaan met een mensenmenigte die een vreedzame demonstratie houdt. Nietwaar? </div><div>En die Halsema begrijpt er niets van...</div><div><br /></div><div>Racisme? </div><div><br /></div><div>Halsema moet er uit. </div><div><br /></div><div> </div><div> </div></div>Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-13946161526651462512020-05-25T10:40:00.002+02:002020-05-25T10:40:19.860+02:00Op kuikenjachtBent u een natuurfotograaf?<br />
Vroeg de vrouw die me aan het eind van de Langendijk passeerde. Ik moest toegeven dat ik ook wel eens foto's nam als ik in de natuur ben.<br />
Natuur is natuurlijk betrekkelijk. Alle natuur in onze omgeving is door de mens aangelegd en georganiseerd. Maar we zijn al blij met een klein stromend riviertje met een wandelpad en groene planten er omheen.<br />
Als je hier in gaat kom je langs een gans die jongen heeft.<br />
Ik volgde de aanwijzingen en ontmoette de gans, het was een week na mijn ontmoeting met de reiger.<br />
Als ik hem goed gedetermineerd heb is het een Canadese gans. Hij, of zij, dat kon ik niet zo goed zien liep daar rond en bewaakte vier jongen. Pluizige vogeltjes op hun eerste ontdekkingstocht in deze wereld.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-yHDOO1F6EKU/XsuEWfal7KI/AAAAAAAAHDQ/ZmXgwJegOHw7oa3EprqqwwoAcfrTU-1wwCLcBGAsYHQ/s1600/DSC01070_v1.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="1111" data-original-width="1481" height="240" src="https://1.bp.blogspot.com/-yHDOO1F6EKU/XsuEWfal7KI/AAAAAAAAHDQ/ZmXgwJegOHw7oa3EprqqwwoAcfrTU-1wwCLcBGAsYHQ/s320/DSC01070_v1.JPG" width="320" /></a></div>
Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-49254401841718731342020-05-25T10:22:00.004+02:002020-05-25T10:22:54.547+02:00Kleinschalige schoonheid<a href="https://1.bp.blogspot.com/-ujDV3eIcS5I/Xst6S4HL5uI/AAAAAAAAHDE/Nbt51eS52TUbB-GbZXNCj5TDAKBHWQhPgCLcBGAsYHQ/s1600/reiger%2Bin%2Bbreda_v1.jpg" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="1200" data-original-width="1600" height="240" src="https://1.bp.blogspot.com/-ujDV3eIcS5I/Xst6S4HL5uI/AAAAAAAAHDE/Nbt51eS52TUbB-GbZXNCj5TDAKBHWQhPgCLcBGAsYHQ/s320/reiger%2Bin%2Bbreda_v1.jpg" width="320" /></a>De regering propageert het kleinschalig genieten van de schoonheid in Nederland of andersom natuurlijk: het genieten van kleinschalige schoonheid in onze omgeving.<br />
Daarom neem ik nu de camera mee bij mijn zondagse wandelingen. En hier hemelsbreed nog geen vijfhonderd meter van ons huis staat deze reiger op de uitkijk naar passerende vis bij de stroomversnelling in de Aa of Weerijs.<br />
<br />
Hij heeft daar denk ik zijn vaste stek.<br />
<br />
De foto werd genomen in mei. Eigenlijk verwachtte ik al veel vogels bezig met broeden of al met jongen maar dat was vermoedelijk nog te vroeg. Het was erg stil.<br />
<br />Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-58903226999128707732020-05-23T14:31:00.000+02:002020-05-23T14:31:02.445+02:00DataMiriam Rasch heeft een boek geschreven onder de titel <i>Frictie</i>. Nu heb ik dat boek niet gelezen, maar alleen de weerslag ervan, naar aanleiding van een interview met Miriam Rasch in het Financieel Dagblad.<br />
Wat me opviel was de opmerking: <i>De wereld is niet in data te vangen.</i> Als ik de tekst goed begrijp dan heeft Miriam bezwaar tegen de drang ons leven te versimpelen in data. Het is een begrijpelijke vrees.<br />
<br />
En toch gaan mijn gedachten weer terug naar de jaren zeventig. (van de 20e eeuw wel te verstaan). In de eerste helft van de 20e eeuw vierde het reductionisme hoogtij. Men ging er van uit dat men het functioneren van mensen en dieren (eigenlijk de hele wereld) kon begrijpen door hun onderdelen te begrijpen. En dus werden mensen en dieren, werd de wereld ontleed en de onderdelen werden verder ontleed, enz. En zo kon men van alle onderdelen precies bepalen wat ze deden en hoe ze werkten.<br />
<br />
Alleen bleef één vraag onbeantwoord: hoe komt het nu dat die onderdelen samen een mens of een dier vormen? Het leidde tot de magische uitspraak: het geheel is meer dan de som van de delen.<br />
Het bleek de essentie van een nieuwe manier van naar de wereld kijken: de systeemtheorie.<br />
<br />Op een andere manier gesteld was de vraag: Wat is eigenlijk leven?<br />
Ik heb in mijn leven verschillende malen bij een sterfbed gestaan. Je staat erbij en kijkt er naar. Het ene moment is de persoon levend en het volgende is hij dood. Wat gebeurt er op dat moment?<br />
<br />
We zijn nu een halve eeuw verder. De wetenschap heeft de onderdelen steeds verder geanalyseerd. Inmiddels weten we precies hoeveel genen een mens heeft, we kennen de samenstelling van DNA. Door experimenten weten we nu ook dat als je sommige genen verandert, dat dan ook de mens of het dier verandert. Maar hoe het komt dat de ene cel leeft en de ander niet is nog steeds een niet beantwoorde vraag.<br />
<br />
In die halve eeuw heeft de computer zijn intree gedaan in ons leven en het internet. Grote bedrijven verzamelen alle mogelijke gegevens - data over ons. Want nog steeds geldt zoals in de tijd voor de systeemtheorie dat meten is weten. Maar weten we nu na het verzamelen van al die data wat we lekker vinden en waarbij we ons goed voelen? Miriam heeft daar wat moeite mee en probeert haar data spoor zo klein mogelijk te houden. Maar zo klein mogelijk betekent nog niet klein. En in feite stelt ze weer dezelfde vraag: wat is eigenlijk leven?<br />
Misschien moeten we wel leren leven zonder antwoord op die vraag. <br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-27062394474626861962020-04-08T16:05:00.001+02:002020-05-23T11:52:36.108+02:00In tijden van CoronaVoor mij is een van de meest opvallende verschijnselen tijdens deze Coronacrisis het hamsteren van WC-papier. We hebben gezien hoe sinds het begin van het afsluiten van een deel van het publiek leven, er een run op WC-papier is begonnen. In de kortste keren waren de schappen in de supermarkten leeg. Wat doen mensen met WC-papier.<br />
Ik heb me er niet zo erg druk over gemaakt in de verwachting dat de voorraad wel weer zou worden aangevuld voordat ik zonder zou komen te zitten. Bovendien we zullen vaak naar de WC moeten om onze voorraad krantenpapier weg te vegen. Want onwillekeurig gaan mijn gedachten terug naar vroeger. Dat heb je als je ouder wordt.<br />
Maar ik weet het niet meer. Wanneer heb ik voor het eerst eigenlijk WC-papier gebruikt? En ik weet ook niet meer wat we gebruikten voor het toiletpapier, vermoedelijk ook krantenpapier, waarvan de kwaliteit toen toch ook minder was dan tegenwoordig. De kwaliteit van het papier is natuurlijk wel belangrijk, want die bepaalt in hoge mate de geschiktheid voor het gebruik als WC-papier. En de ene krant is niet de andere. Ik moet er niet aan denken dat ik de omslag van een glossy nu zou moeten gebruiken. Om nog maar niet te spreken van de drukinkt. Is die wel milieuvriendelijk en laat ie geen zwarte letters na op mijn edele delen?<br />
Er is papier genoeg zegt men, maar nog steeds is de aanvoer bij de supermarkt zeer onregelmatig. De verpakking van vier rollen die ik gewoonlijk meeneem als de voorraad daartoe aanleiding geeft, is soms niet beschikbaar, zodat ik noodgedwongen een verpakking van tien rollen meeneem. Maar daar is onze bergruimte eigenlijk niet op berekend.<br />
<br />
Ik zag in de Washington Post dat de run op WC-papier niet alleen in Nederland speelt. Het artikel gaf een aardig beeld van het WCP-probleem. En passant werd vermeld dat de introductie van WCP niet van een leien dakje ging.<br />
WCP werd geïntroduceerd in de jaren 1940 (geen wonder dat ik me niet kan herinneren hoe dat ging toen ik klein was: WCP aan de rol bestond nog niet). Men moest heel agressieve reclame campagnes hanteren die huisvrouwen in paniek brachten en waarbij chirurgen met handschoenen en scalpels zeiden: 'Het is jammer dat ze geen fatsoenlijk WCP kocht voor haar man.'<br />
<br />
Maar er blijken toch veel wetenschappelijke problemen te rijzen rond WCP: vrijwel iedere universiteit heeft er mee te maken: wat beweegt sommige mensen (als er twee rollen hangen, zoals in veel openbare toiletten het geval is) om altijd te trekken van de volle rol, terwijl anderen altijd trekken van de leegste rol?<br />
<br />
Het kan natuurlijk niet uitblijven: er ontstaat een zwarte handel in WCP, waar mensen informatie uitwisselden over waar nog WCP te krijgen is. En dat is niet alleen van vandaag.<br />
Helemaal bont maakte een manager bij de Philadelphia Veteranen het die al in de jaren 1990 voor $ 34000 WCP van het stadion stal en daarmee de tegenstander in verlegenheid bracht. Het schandaal leidde tot een opmerkelijke uitspraak van een gemeente ambtenaar: 'Man hij veegde het hele stadion leeg.'<br />
<br />
Ik heb me onlangs in een onbewaakt ogenblik nog geabonneerd op NRC Next voor het weekend. Ik denk dat ik voorlopig papier genoeg heb, ook als het WCP een tijd niet kan worden geleverd... Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-9548128273283249902020-01-07T11:00:00.000+01:002020-01-07T11:00:01.553+01:00Een nieuw jaarHet heeft weinig zin om, in een discussie die gaat over de vraag of je nu twintig-twintig moet zeggen of tweeduizend twintig, een beetje sikkeneurig aan te komen zetten met de kanttekening dat het bereiken van 2020 nog niet het begin van een nieuw decennium betekent. Het is nog maar de vraag of er nog iemand is die het interessant vindt wanneer een eeuw of een decennium begint. Maar we kunnen deze periode bij wijze van tegemoetkoming wel aanduiden met de jaren twintig,<br />
De jaren twintig zijn zeker wel begonnen met de onvermijdelijke gesprekken over het klimaat, de natuur, stikstof en broeikasgassen. Nu ook aangevuld met een vega-discussie. De snelle toename van nepvlees dreigt al te leiden tot een tekort aan grondstoffen (zei de krant). Ook hier zie je een taalprobleem. Want tot dusver halen we de vegaburger bij de slager. Moeten we die slager dan niet eigenlijk gewoon groenteboer noemen?<br />
Gelukkig hebben we daar als individu al weer weinig over te zeggen. Op een gegeven dag blijkt dat iedereen om je heen twintig twintig zegt of tweeduizend twintig. Een discussie over hoe het moet en wat het beste is wordt gewoon achterhaald door de praktijk. Zo gaat het waarschijnlijk ook met de vegaslager.<br />
Het nieuwe jaar is dus weer begonnen met de nieuwjaarswensen in de richting van iedereen die je voor het eerst ontmoet in twintigtwintig. En dus ook de eerste verjaardagen, het is opmerkelijk hoeveel verjaardagen in iemands netwerk rond de jaarwisseling vallen. En als jezelf ouder wordt wordt blijkbaar ook je netwerk ouder. En dus:<br />
Nadat we de gastvrouw en de andere leden van het kleine gezelschap begroet en gefeliciteerd hebben en onze keuze voor het gebak bepaald, kijken we eens om ons heen. Ik ben terecht gekomen op een bank naast een man die Jan heet.<br />
De vraag in mijn richting hoe het nu gaat, vestigt de aandacht op mijn oren, met een verwijzing naar de dubbele oorontsteking die me in de loop van november volledig doof maakte. Inmiddels kan ik in de meeste gevallen met afzonderlijke mensen wel weer communiceren, maar in groepen blijf ik toch het gevoel houden dat het beter moet kunnen. Het geeft een contact met Jan wiens oren ook niet meer bevredigend functioneren. maar hij is wel zeer tevreden over het gehoor apparaat dat overigens niet opvalt. Het gesprek leert dat hij bij dezelfde KNO-arts terecht is gekomen als ik. Dat geeft een band.<br />
Onze gastvrouw staat zich inmiddels af te vragen of een van haar vaste vriendinnen de afspraak wel heeft onthouden. Er is aanleiding om aan te nemen dat die vriendin minstens een begin van dementie heeft.<br />
Terwijl onze koffie wordt ingeschonken zie ik dat de handen van onze gastvrouw behoorlijk trillen. Heeft zij Parkinson? Gelukkig komt de dementerende vriendin u binnen en is het gezelschap compleet.<br />
Jan vertelt me dat hij weliswaar gehandicapt is via zijn gehoor, maar dat zijn partner die tegenover ons zit het zeker ook niet gemakkelijk heeft. Van haar netvlies is nog maar een klein maanvormig sikkeltje bruikbaar, waardoor ze nauwelijks kan lezen. Gelukkig zijn er tegenwoordig geweldige technische hulpmiddelen waardoor ze toch kan 'lezen'.<br />
Ik kan bevestigen dat dat een probleem is, want ik heb een vriend die aan beide ogen macula degeneratie heeft. Dat brengt met zich mee dat hij de dingen alleen kan zien als hij er langs kijkt. Maar deze opmerking gaat verloren want de ziekte van de partner van Jan is weer anders. Het resultaat is dat ze bijna niets ziet. Ze heeft echter wel een geweldig geheugen en dat compenseert voor een deel haar slechte gezicht.<br />
Ik kijk nog eens en zie hoe zijn partner zoekt naar haar glas. Ze wordt geholpen door haar buurvrouw, waardoor duidelijk wordt dat ze inderdaad niet veel ziet. Als ze haar glas gevonden heeft tilt ze het mee twee trillende handen op.<br />
We proosten met zijn allen: op een gelukkig 2020 en tot volgend jaar weer. <br />
<br />Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-2236574944942879852019-11-14T10:21:00.003+01:002019-11-14T10:21:49.770+01:00Is het mogelijk?De inleiding ging over Alma Tadema. Als gevolg van een oorontsteking kon ik het gesproken woord niet verstaan. Ik was aangewezen op de geprojecteerde afbeeldingen. Misschien dat ik daardoor anders keek naar het vertoonde.<br />
Een paar dingen vielen me zo al op. Bijv. de laatste regel van de ovezichtsdia:<br />
. Een van de grootste kunstenaars ooit.<br />
<br />
Een opmerkelijke uitspraak waar ik nog nooit van de goede man had gehoord. Maar hij bleek in zijn tijd (1836 - 1912) een man die met name in Engeland zeer gewaardeerd werd. Hij bracht het tot Sir Alma Tadema.<br />
Tadema kon - dat bleek uit de gepresenteerde reproducties goed schilderen, met een oog voor detail. En hij had een verbazingwekkende productiviteit.<br />
<br />
Maar nu - twee dagen a de presentatie intrigeerde me plotseling het zelfportret op 16-jarige leeftijd.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-YbfSwFdoJaQ/Xc0TQWkdbzI/AAAAAAAAGyE/h_OxuWydhbEjfFYPxm7Ck4fP7-0VqhtdwCLcBGAsYHQ/s1600/Tadema16.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="398" data-original-width="331" height="200" src="https://1.bp.blogspot.com/-YbfSwFdoJaQ/Xc0TQWkdbzI/AAAAAAAAGyE/h_OxuWydhbEjfFYPxm7Ck4fP7-0VqhtdwCLcBGAsYHQ/s200/Tadema16.png" width="166" /></a></div>
<br />
Let wel ik ben niet de geschikte persoon om kunst te beoordelen. Toch lijkt dit een werk dat nauwelijks bij de leeftijd past.<br />
Hoe kun je op die leeftijd voldoende ervaring opdoen om de techniek van het schilderen op dat niveau onder de knie te krijgen. Een intrigerende vraag die me plotseling doet denken aan Rupert Sheldrake. Rupert Sheldrake was één van de zes mensen die door Wim Keyzer werden geïnterviewd en bijeen gebracht. Het leidde tot het boek <i>Een Schitterend Ongeluk</i>. Over Sheldrake zei Daniel Dennett dat hij ongelofelijk intelligent was, maar zijn ideeën waren volstrekt onjuist. het was een opvatting waarin hij werd bijgevallen door Stephen Gould.<br />
<br />
Ik heb me overigens nooit erg sterk aangetrokken gevoeld tot de ideeën van Sheldrake. Ze waren me te vaag. Maar nu met dat portret van Tadema moest ik plotseling aan hem denken en aan zijn ideeën over morfogenese. Is het waar - dat is wat ik me herinner - dat als een rat vandaag hier in Europa iets leert, dat dan een volgende rat in Brazilië het sneller leert?<br />
<br />
Hoe leert een genie? Hoe kan een Reshevsky op vijf-jarige leeftijd simultaan spelen tegen een hele groep gerenommeerde en geroutineerde schakers en de meeste partijen winnen? Hoe is het mogelijk dat zoals recent naar voren kwam een negenjarige jongen op voet van gelijkheid kan discussiëren met hoogleraren in de theoretische natuurkunde?<br />
Hoe worden onze vermogens werkelijk over gedragen?<br />
<br />
Het leven blijft een fascinerend iets.Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-62533568606536326022019-10-29T11:38:00.000+01:002019-10-29T11:38:41.107+01:00LogicaWie het boek <i>Ons feilbare denken</i> heeft gelezen kan minstens begrip opbrengen voor het onvermogen van de mens om logisch te denken.<br />
Een van de meest voorkomende ideeën van de mens lijkt te zijn de gedachte: daarna en dus daarom. Zo heb ik bijvoorbeeld iets dat lijkt op een oorontsteking. De dokter schrijft me oordruppels voor. Na één nacht is de oorpijn afgenomen. Conclusie: het helpt: door de oordruppels verdwijnt de ontsteking.<br />
Toevallig las ik voor dat ik naar de dokter ging een stukje over een suizend oor van Herman Pieter de Boer.(in: <b>de vrouw in het maanlicht</b>)<br />
Warnier wordt op een dag geplaagd door een hevig suizend oor. Hij klaagt erover bij zijn vrouw, die schenkt wat slaolie in het oor en zegt ga nou maar slapen. De volgende morgen breekt er een hevig storm los met zware schade voor het hele dorp.<br />
Na een tijdje krijgt Warnier weer een suizend oor. Hij waarschuwt het dorp dat maatregelen neemt en zo de schade door de volgende storm kan beperken.<br />We zien het: één ervaring is voldoende om een verband te leggen tussen een suizend oor en de komst van een zware storm. Dat is knap werk.<br />
Al evenzeer toevallig was ik op zoek naar een bepaalde mythe over Zeus. Duck duck Go (een alternatief voor Google) leverde onder meer een artikel op over zes mythes over Zeus. De schrijver zegt dat er vele mythes over Zeus zijn. <b>Hij weerlegt de hardnekkigste zes</b><i>.</i> Laten we eens zien hoe dat gebeurt. De schrijver zegt (de cursivering hierna verwijst naar mijn twijfel):<br />
<strong style="box-sizing: border-box; color: #323232; font-family: proxima_nova_rgregular, Lato, "Times New Roman", Times, serif; font-size: 16px;">1. ‘Zeus was monogaam’</strong><br />
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #323232; font-feature-settings: "liga", "dlig"; font-size: 16px; line-height: 1.55; margin-bottom: 9px; margin-top: 9px; overflow-wrap: break-word; text-rendering: optimizelegibility; transition: underline 4s ease 0s; width: 670.422px; word-break: keep-all;">
<span style="font-family: inherit;">Dit is aantoonbaar onjuist. Onder invloed van Macedonische apologeten werd Zeus in de 2e eeuw neergezet als vroom en toegewijd echtgenoot. Het imago van stoffige kamergeleerde kreeg vorm in Polyaenus’ heldendicht ‘Zeus is thuis’. </span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #323232; font-feature-settings: "liga", "dlig"; font-size: 16px; line-height: 1.55; margin-bottom: 9px; margin-top: 9px; overflow-wrap: break-word; text-rendering: optimizelegibility; transition: underline 4s ease 0s; width: 670.422px; word-break: keep-all;">
<span style="font-family: inherit;">Al tijdens de renaissance bleek dat het beeld van Zeus als huismus niet klopte. In de 15e eeuw onthulde Sandro Botticelli in het geruchtmakende schilderij ‘De geboorte van Venus’ dat Zeus een buitenechtelijke dochter had.</span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #323232; font-feature-settings: "liga", "dlig"; font-size: 16px; line-height: 1.55; margin-bottom: 9px; margin-top: 9px; overflow-wrap: break-word; text-rendering: optimizelegibility; transition: underline 4s ease 0s; width: 670.422px; word-break: keep-all;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Nu heb ik nooit geloofd dat Zeus monogaam was of is. Toch lijkt me dit nog niet helemaal een sluitend bewijs voor het tegendeel: Zeus was door het christendom afgedankt in de 3e eeuw. Een schilderij van 1200 jaar later zou bewijzen dat hij niet monogaam was? </i></span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #323232; font-feature-settings: "liga", "dlig"; font-size: 16px; line-height: 1.55; margin-bottom: 9px; margin-top: 9px; overflow-wrap: break-word; text-rendering: optimizelegibility; transition: underline 4s ease 0s; width: 670.422px; word-break: keep-all;">
<span style="font-family: inherit;"><strong style="box-sizing: border-box;">2. ‘Zeus was linkshandig’</strong><br style="box-sizing: border-box; clear: both;" />Homerus verwijst in zijn werk vaak naar Zeus als ‘de linkshandige heerser van de Olympus’. Uit marmeren beelden blijkt echter dat hij zijn bliksemschicht steevast in de rechterhand droeg.</span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #323232; font-feature-settings: "liga", "dlig"; font-size: 16px; line-height: 1.55; margin-bottom: 9px; margin-top: 9px; overflow-wrap: break-word; text-rendering: optimizelegibility; transition: underline 4s ease 0s; width: 670.422px; word-break: keep-all;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Je zou kunnen zeggen dat de beeldhouwers niet echt hun best gedaan hebben om Homerus te lezen, maar om nu te concluderen dat Homerus ongelijk had... Wie kende Zeus eigenlijk het beste?</i></span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #323232; font-feature-settings: "liga", "dlig"; font-size: 16px; line-height: 1.55; margin-bottom: 9px; margin-top: 9px; overflow-wrap: break-word; text-rendering: optimizelegibility; transition: underline 4s ease 0s; width: 670.422px; word-break: keep-all;">
<span style="font-family: inherit;"><strong style="box-sizing: border-box;">3. ‘Zeus was vegetariër’</strong><br style="box-sizing: border-box; clear: both;" />Dit misverstand ontstond na de gelijknamige carnavalskraker van de Doorzakkers, uit 1984. Plutarchus, Herodotus en andere bronnen uit de Oudheid spreken het gerucht niet tegen, maar hard bewijs ontbreekt.</span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #323232; font-feature-settings: "liga", "dlig"; font-size: 16px; line-height: 1.55; margin-bottom: 9px; margin-top: 9px; overflow-wrap: break-word; text-rendering: optimizelegibility; transition: underline 4s ease 0s; width: 670.422px; word-break: keep-all;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Als ik het goed begrijp ontstond deze mythe in 1984. Dat is wel heel hardnekkig!</i> </span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #323232; font-feature-settings: "liga", "dlig"; font-size: 16px; line-height: 1.55; margin-bottom: 9px; margin-top: 9px; overflow-wrap: break-word; text-rendering: optimizelegibility; transition: underline 4s ease 0s; width: 670.422px; word-break: keep-all;">
<span style="font-family: inherit;"><strong style="box-sizing: border-box;">4. ‘De ontvoering van Europa’</strong><br style="box-sizing: border-box; clear: both;" />Bij veel mensen bestaat het beeld dat Zeus op een dag de Fenicische prinses Europa zag lopen op het strand van Sidon. In een poging haar te verleiden zou hij de gedaante van een stier hebben aangenomen om Europa vervolgens te ontvoeren naar Kreta en Rhadamanthys en Minos bij haar te verwekken onder een plataan in Gortys. Dit klopt.</span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #323232; font-feature-settings: "liga", "dlig"; font-size: 16px; line-height: 1.55; margin-bottom: 9px; margin-top: 9px; overflow-wrap: break-word; text-rendering: optimizelegibility; transition: underline 4s ease 0s; width: 670.422px; word-break: keep-all;">
<span style="font-family: inherit;"><i>Wat klopt hier eigenlijk? Is het waar dat Zeus Europa heeft verleid en bij haar kinderen heeft verwekt? </i> </span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #323232; font-feature-settings: "liga", "dlig"; font-size: 16px; line-height: 1.55; margin-bottom: 9px; margin-top: 9px; overflow-wrap: break-word; text-rendering: optimizelegibility; transition: underline 4s ease 0s; width: 670.422px; word-break: keep-all;">
<span style="font-family: inherit;"><strong style="box-sizing: border-box;">5. ‘Er zijn 6 mythes over Zeus’</strong><br style="box-sizing: border-box; clear: both;" />In werkelijkheid zijn het er maar 5.</span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #323232; font-feature-settings: "liga", "dlig"; font-size: 16px; line-height: 1.55; margin-bottom: 9px; margin-top: 9px; overflow-wrap: break-word; text-rendering: optimizelegibility; transition: underline 4s ease 0s; width: 670.422px; word-break: keep-all;">
<span style="font-family: inherit;"><i>N.B. Dit staat er echt.</i></span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #323232; font-feature-settings: "liga", "dlig"; font-size: 16px; line-height: 1.55; margin-bottom: 9px; margin-top: 9px; overflow-wrap: break-word; text-rendering: optimizelegibility; transition: underline 4s ease 0s; width: 670.422px; word-break: keep-all;">
<span style="font-family: inherit;">Ik wacht maar even af hoe het mijn oor gaat. Voorlopig is het effect van de oordruppels hoopgevend, al duurt het proces langer dan verwacht. </span></div>
<div style="background-color: white; box-sizing: border-box; color: #323232; font-feature-settings: "liga", "dlig"; font-size: 16px; line-height: 1.55; margin-bottom: 9px; margin-top: 9px; overflow-wrap: break-word; text-rendering: optimizelegibility; transition: underline 4s ease 0s; width: 670.422px; word-break: keep-all;">
<span style="font-family: inherit;"><br /></span></div>
Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-28216815519905487292019-08-24T15:46:00.001+02:002019-08-24T15:46:40.014+02:00James BondDezer dagen werd bekend welke acteurs zullen spelen in de nieuwste James Bond film. Nu heb ik in de loop van de jaren de meeste James Bond films gezien. Maar iedere keer weer roept een film mijn associaties weer op met de eerste keer dat ik met James Bond in aanraking kwam. Dat was in 1961.<br />
Ik was in Willemstad op Curaçao afgelost en inmiddels als passagier op een Zweedse tanker (de Varbergshus) onderweg naar Rotterdam. Aan boord waren drie Nederlanders, een stuurman die net als ik als passagier meevoer en een derde machinist die als elektricien deel uitmaakte van de bemanning. <span style="background-color: white;">Deze laatste, een vijftiger had een cynische kijk op de zedeloosheid van de Zweedse officieren, die volgens hem naar zee gingen om het geld, de drank en (voor zover beschikbaar) vrouwen. Hij vertelde o.m. dat de nog betrekkelijk jonge hoofdmachinist (38) getrouwd was met een danseres of actrice, die zijn hele inkomen gebruikte en steeds maar om meer vroeg. Hij was zodanig uitgebuit, dat hij zijn uniform aan boord had moeten lenen van een van zijn collega's. Zijn vrouw was bij een vorige reis in Kiel aan boord gekomen, maar met een matroos weer vertrokken. De vorige hoofdmachinist had zijn vrouw mee aan boord gehad, maar die moest weg gestuurd worden omdat ze bij iedereen in bed kroop. </span><br />
<span style="background-color: white;"><br /></span>
<span style="background-color: white;">Er was blijkbaar op dat moment niet een sterke behoefte aan de olie die wij meebrachten. Want de Varbergshus voer de hele reis halve kracht. Het was begin november en slecht weer, De Varbergshus stampte en slingerde op de golven van de Atlantische oceaan. En mijn weerstand tegen zeeziekte werd weer flink overschreden. </span><br />
<span style="background-color: white;">De reis was voor mij extra spannend, omdat ik eerder met Anneke had afgesproken dat we gingen trouwen op 17 november. Een paar maanden eerder was ze in Winterswijk met de handschoen in ondertrouw gegaan. </span><br />
<span style="background-color: white;">Volgens de gegevens aan boord zouden we op 15 of 16 november in Rotterdam aankomen. Zou de trouwerij op 17 november nog wel doorgaan. Van op zee had ik Anneke een telegram gestuurd met de optimistische machtiging om de kaarten maar te versturen. Een paar dagen later kreeg ik haar antwoord dat ze dat toch te riskant had gevonden. Maar hoe de organisatie verder was was me volstrekt onduidelijk. En met iedere trage mijl van de Varbergshus bouwde de spanning zich op. </span><br />
<span style="background-color: white;">Onder die omstandigheden kreeg ik van de derde machinist de eerste boeken van Ian Fleming te lezen. <i>Casino Royale</i> en <i>Live and Let Die</i>. Zwarte Amerikaanse pocket books. </span><br />
<span style="background-color: white;">Ik kwam op 16 november 's avonds weer thuis. Mijn eerste vraag was: Trouw ik morgen? Dat bleek niet het geval. Maar dan toch zeker volgende week: de 24e? Maar de 24e had wat praktische problemen, want Ankie zou dan haar eerste kind krijgen... Uiteindelijk bleek de trouwdag op te moeten schuiven naar 21 december. Dat bleek met het oog op de kerstvakantie belangrijke voordelen te hebben. </span><br />
<span style="background-color: white;">In de tijd naar die trouwdag toe kon ik een begin maken met mijn eigen verzameling verhalen van James Bond. Er</span><span style="background-color: white;"> verscheen geleidelijk een hele plank met van die zwart gebonden boeken. Toen de eerste Bond-films verschenen bleek James Bond een gezicht te hebben; dat was het gezicht van Sean Connery. Connery was James Bond. </span><br />
<span style="background-color: white;">Dat is hij eigenlijk altijd gebleven.</span><br />
<span style="background-color: white;"> </span><br />
<span style="background-color: white;"> </span>Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-72800843082992551942019-08-15T10:22:00.001+02:002019-08-15T10:22:47.364+02:00Noord PeeneWe zouden naar het museum in Noordpeene gaan. Het was een van de bestemmingen in Nord-Pas de Calais, die naar verondersteld werd Benna en Georges niet gauw uit zichzelf zouden bezoeken, maar die naar voren komen als wij een paar dagen bij hen logeren.<br />
Het museum in kwestie bleek meer wat we tegenwoordig een informatiecentrum zouden noemen. Het was gevestigd in een soort Vlaamse schuur met een pannendak. Noord-Peene ligt ten noordwesten van Saint-Omer en aan van de twee oude wegen die tijdens de slag bij Noordpeene naar Saint-Omer leidden. Er is trouwens ook een Zuidpeene, dat grenst aan Noordpeene in de richting van Cassel. Beide plaatsjes liggen aan een klein riviertje de Peene en dat stroomt dan weer vlak bij Noordpeene uit in de IJzer.<br />
Om het belang van de slag bij Noorpeene te begrijpen moeten we ver terug in de vaderlandse en Franse geschiedenis. In Frankrijk regeerde Lodewijk IV. In de Zeven Provinciën Jan de Wit. (die van het gezegde: jongens van Jan de Wit). Tussen beide lagen de Spaanse Nederlanden. De glorie van de Spanjaarden was inmiddels danig getaand en hun bestuur van de Nederlanden werd ingeschat als zwak.<br />
Men kan, als men de geschiedenis uit de 15e en 16e eeuw een beetje kent, enig begrip hebben voor het streven van Lodewijk naar 'natuurlijke grenzen'. Hij deed daarom een voorstel aan de Republiek om het tussenliggende gebied maar te verdelen. Jan de Wit voelde daar niet veel voor. Men kende inmiddels het het expansieve beleid van Lodewijk en had liever een buffer tussen de Republiek en Frankrijk dan Frankrijk als directe buur. Lodewijk lijkt wat beledigd te zijn geweest en begon de Hollandse oorlog. Hij sloot een verbond met de Engelsen om gezamenlijk over zee de Republiek binnen te vallen en zo een definitief einde te maken aan die vervloekte Hollanders.<br />
In de republiek sprak men van een rampjaar: Terwijl de Fransen over land via Luik en Maastricht het land binnen vielen, kwam een oorlogsvloot van Engelsen en Fransen over zee. Ze kregen bijval van de bisschop van Munster en die van Keulen die graag een stukje graan mee wilden pikken. <br />
Het was 1672 en het vervolg is vermoedelijk in grote lijnen bekend. Het land werd voor een deel onder water gezet. Jan de Wit en zijn broer Cornelis werden vermoord en Willem van Oranje werd als Willem III stadhouder. Willem sprak de historische woorden: Ik zal me verdedigen tot in de laatste greppel.<br />
Gelukkig voor de Republiek was daar ook Michiel de Ruiter die de Engelse en Franse vloot uit elkaar dreef en ze toen afzonderlijk baas kon. En bovendien had Frankrijk meer vijanden dan de Republiek alleen. Vanuit Spanje werd Frankrijk in het zuiden aangevallen. En Lodewijk moest zijn troepen terugtrekken.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-_puCYhOdaMw/XVUTUB_235I/AAAAAAAAGqg/Aa46TRatAJ8zSP6UwfQMbj3eTSVkfs4SwCLcBGAs/s1600/DSC00874_v1.JPG" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"><img border="0" data-original-height="781" data-original-width="1082" height="230" src="https://1.bp.blogspot.com/-_puCYhOdaMw/XVUTUB_235I/AAAAAAAAGqg/Aa46TRatAJ8zSP6UwfQMbj3eTSVkfs4SwCLcBGAs/s320/DSC00874_v1.JPG" width="320" /></a></div>
Ook de keizer van het Heilige Duitse Roomse rijk trok zijn wenkbrauwen op, zodat de beide bisschoppen zich haastig terug trokken. (Aan de bisschop van Munster, ene Berend, hebben we nog een kinderliedje te danken: Berend Botje ging uitvaren...)<br />
In 1674 waren drie van de vier invallers weer buiten de deur. Alleen Frankrijk bleef doorgaan; nu met name aan zijn noordgrens. Daar was nog een Vlaamse enclave met als belangrijkste plaats Saint-Omer. Als die in Franse handen kwam vormde dat een mooie afronding van de noordgrens van Frankrijk. En nu de Republiek en Spanje bondgenoten waren. (uiteindelijk: Vlaanderen was Spaans, ging Willem III met een behoorlijke legermacht naar het zuiden om Saint-Omer veilig te stellen.<br />
Willem bleek onvoldoende kennis te hebben van het terrein. Saint-Omer grenst aan drie kanten aan moeras en er waren eigenlijk maar twee bruikbare wegen, beide naar het schijnt aangelegd door de Romeinen. Bovendien stond het water in de Peene en de IJzer zeer hoog. Dus bij de omtrekkende beweging die Willem III met zijn troepen wilde maken om de Franse troepen die de weg bezetten van opzij aan te vallen belandden zijn soldaten in het water. (Een curieuze betekenis van het woord belanden op zo'n moment).<br />
De strijd werd verloren en Saint-Omer werd Frans. Maar de strijd leeft nog steeds in het museum van Noordpeene. Onze gids maakte de indruk dat zijn sympathie niet uitging naar Lodewijk IV die iedere tien jaar van zijn regering weer een stukje van Vlaanderen had afgesnoept. Hij legde alles uit aan de hand van een grote maquette van het gebied. Hij had zelf meegeholpen aan het maken van de maquette en gaf toe dat die niet in alle opzichten op schaal was.<br />
Vlakbij het museum was ook de kerk die in de slag grotendeels in puin werd geschoten. Om de een of andere reden was toen de toren blijven staan, daar heeft men toen een nieuwe kerk omheen gebouwd, maar wel met een andere kleur baksteen. De foto laat de plaatselijke stortplaats tegen de muur van de kerk zien. Een huiselijk tafereel. <br />
<br />Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-27496338129507683682019-07-21T09:11:00.001+02:002019-07-21T09:11:53.792+02:00TaalIn mijn teksten ben ik meestal kort van stof. Vermoedelijk mis ik in mijn opvoeding de ontwikkeling van de retorica. Ik herinner me uit mijn HBS-tijd een repetitie Staatsinrichting. De leraar, mr. Baert, was een lange man met een klein hoofd en hele grote handen. Als hij aan zijn tafeltje voor de klas zat verdween zijn hele hoofd in die grote handen. Het is een beeld dat me altijd gefascineerd heeft.<br />
Ik kreeg een vijf voor die repetitie. Bij de bespreking vertelde Baert wat hij eigenlijk aan informatie in die repetitie had verwacht. Bij het doorlezen van mijn eigen tekst had ik het gevoel dat ik alles had genoemd wat hij had verwacht. Dus in een poging mijn cijfer te verbeteren vroeg ik mr. Baert wat er in mijn tekst mu eigenlijk ontbrak. Het antwoord: Wat staat er nu wel in? was voor mij op dat moment niet erg bevredigend. Maar zoals gezegd ik was ook toen al kort van stof.<br />
<br />
Ik moest aan dat moment denken toen ik even zat te bladeren in het boek <i>Utopie en kritisch denken</i>, van Martin Plattel. (Plattel werd hoogleraar sociale wijsbegeerte in Tilburg in de tijd dat ik die gedachtewisseling met mr. Baert had). Ik had dat boek uit de kast gepakt omdat ik me even bezig hield met de utopisten onder de socialisten, de merkwaardige mensen uit een voorbije tijd die een naar hun gevoel betere maatschappij nastreefden.<br />
<br />
De passage die me aan het denken zette was deze:<br />
<i>Kritiek treedt vooral op een in krisissituatie. Een krisis immers geeft een kritieke situatie aan. wanneer de maatschappij in een krisis verkeert, dan staat zij op een kritieke tweesprong. Haar ziektekrisis heeft dan een moment bereikt, waarin het maatschappelijk organisme staat voor de verplichtende keuze van ja of neen; ofwel zij kiest de weg van de genezing en mobiliseert daarvoor alle nog aanwezige levenskrachten ofwel zij kwijnt langzaam weg door uittering.</i><br />
<br />
De schrijfwijze van <i>crisis</i> typeert het revolutionaire karakter van de tijd waarin het boek geschreven werd (1970).<br />
De spelling van het Nederlands, was de gedachte toen, kon aanzienlijk eenvoudiger, want waarom zou je voor dezelfde au-klank twee schrijfwijzen moeten hebben? Als je goud als gaud schreef zou niemand zich hoeven afvragen hoe de spelling eigenlijk was. Ik deed aan die stroming van harte mee en beplakte tot verbazing van de toenmalige bestuurders in Breda mijn teksten met een etiket:<br />
<i>Dit wert geschreven in de vereenvaudigde spelling.</i><br />
<br />
In de loop van de jaren vijftig en zestig (van de 20e eeuw moet ik er bij zeggen) kon ik genieten van de manier waarop Havank, schrijver van toen populaire detectiveromans zijn teksten aan elkaar reeg. En later toen ik voor de communicatie met mijn familie aangewezen was op het schrijven van brieven kon ik me naar het voorbeeld van Havank uitleven in mijn eigen taalkronkels. Vermoedelijk hebben die mijn familie wel op de proef gesteld.<br />
<br />
Teksten als de hierboven geciteerde van Plattel leiden bij mij desondanks al gauw tot een vorm van geestelijke uitputting. Waarom in een alinea driemaal hetzelfde zeggen? Maar vermoedelijk raken we daar aan een persoonlijk tekort. Zoals gezegd vermoedelijk mis ik in mijn opvoeding de ontwikkeling van de retorica. <br />
<br />
<br />
<br />
<i><br /></i>Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-80978088636758687172019-06-26T09:16:00.002+02:002019-06-26T09:16:26.423+02:00De mooiste benen van PladjuIn BNDeStem kwam ik in de column van Nynke de Jong de volgende passage tegen. <br />
<i>Blote benen mogen, maar alleen als je rok tot op de knie komt. Belangrijk is wel dat je hierbij dichte schoenen draagt. En dit alles wordt alleen aangeraden wanneer de conditie van de benen toereikend is.</i><br />
He is duidelijk deze tekst werd geïnspireerd door de eerste hittegolf van dit jaar. Temperaturen van boven de dertig graden in een land waar air conditioning niet helemaal vanzelfsprekend is en die hier nog zo zeldzaam zijn dat ze nieuwswaarde hebben.<br />
De verzuchting van Nynke is dan ook begrijpelijk en ze prijst zich gelukkig dat ze thuis kan werken.Bovendien kan ik me voorstellen dat ze als vrouw zich druk maakt over de conditie van haar benen. Wat me meer bevreemdt is dat haar werkgever zich daarover druk zou maken.<br />
Maar het doet me terug denken aan mijn eerste werkzame jaren in de tropen. En als je het hebt over kleding: Mijn grootste verwondering indertijd was steeds weer hoe mannen van elke leeftijd en met kennelijk een kantoorbaan of een baan in de dienstverlening erin slaagden over straat te lopen in een keurig meest donker pak met een spierwit overhemd en stropdas (en de onvermijdelijke aktetas).<br />
Het maakte niet veel uit of je aankwam in Singapore, Bombay of Djibouti. Je kon de beambten onmiddellijk herkennen aan hun kleding. <br />
Moesten deze mensen niet zweten? Mijn indruk is dat ook warmte een periode van gewenning behoeft. Als je een half jaar of langer in die hoge temperaturen verkeert went je lichaam daar in zekere mate aan. Maar toch, een donker pak...<br />
De dresscode voor mij was tamelijk eenvoudig: als officier droeg ik het tropen uniform van de maatschappij: witte broek en wit overhemd. En de uniform broek kwam in twee soorten: kort (die droeg ik meestal) en lang. Over onze benen maakte niemand zich druk, tenminste...<br />
Onze boot (een oude boot van voor de oorlog) voer gedurende enige tijd heen en weer tussen Pladju op Sumatra en Pulau Bukom, een van de eilandjes voor de kust Singapore. Het waren reizen van anderhalf of twee dagen. In Singapore werd olie gelost en bier ingeslagen en in Pladju werd een nieuwe lading olie ingeslagen en werden de lege bierflesjes geruild tegen ananas. Een overzichtelijk bestaan, zij het dat mijn vrije tijd meestal opging aan de zorg dat de machines op de heen en terug weg zouden blijven draaien.<br />
In Pladju was, een paar honderd meter van de aanlegsteiger, een 'club' waar de officieren 's avonds vertier konden zoeken. Er werden dansavonden en andere feestjes georganiseerd. En zo kon het gebeuren dat op een avond het gezelschap dat naar de club was geweest nogal luidruchtig zingend weer aan boord stapte: onze eerste machinist was uitgeroepen tot man met de mooiste benen van Pladju.<br />
Ook in die dagen kon de conditie van je benen doorslag gevend zijn. De benen van onze eerste machinist kwamen dan ook goed uit onder zijn korte uniformbroek.Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-85178446598393261182019-06-18T16:34:00.002+02:002019-06-18T16:34:23.238+02:00VrouwenvoetbalIk volg met belangstelling de verrichtingen van onze leeuwinnen tijdens het wereldkampioenschap in Frankrijk en natuurlijk ook het commentaar van de deskundigen onder wie nogal wat vrouwen. En dat liegt er niet om. De wedstrijden zijn niet om aan te kijken, de vrouwen bewegen traag, de passes komen niet aan en er gebeurt eigenlijk helemaal niets.<br />
Als het waar is moet ik aannemen dat passes in het mannenvoetbal veel vaker aankomen en je zou dan ook verwachten dat het aantal doelpunten in het mannenvoetbal veel hoger zou zijn. Die hogere scores heb ik nog niet gezien. Hoe kan dat?<br />
<br />
Een en ander is niet mijn indruk. Ik verwonder me over de felheid waarmee de vrouwen de persoonlijke duels aangaan en over de lichaamsconditie die nodig is om met deze energie een wedstrijd te kunnen spelen. Gevoelsmatig lijkt het erop dat de vrouwen in de wedstrijden die ik tot dusver heb gezien dichter op hun tegenstander spelen dan bij mannen gebruikelijk is. Het is waar dat er nogal wat passes niet aankomen, maar als men regelmatig naar mannenvoetbal kijkt kan men zich niet aan de indruk onttrekken dat dat daar ook het geval is. Meer? minder?<br />
<br />
Waar ik tot dusver in de commentaren niemand over gehoord heb is het fysieke verschil tussen mannen en vrouwen. toch een factor die we niet uit het oog mogen verliezen.<br />
Aangezien ik niet beter weet neem ik even aan dat het veld waarop vrouwen spelen even groot is als dat van de mannen en dat ze met dezelfde bal spelen.<br />
Aangezien vrouwen in Nederland ongeveer 7% kleiner zijn dan mannen, dat hun maximale snelheid ongeveer 10% lager ligt dan die van mannen mogen we er vanuit gaan dat het veld naar verhouding voor vrouwen ca. 20% groter is dan voor mannen.<br />
En waar de spierkracht van mannen ongeveer 30% groter is dan die van vrouwen mogen we aannemen dat de snelheid waarmee dezelfde bal over het veld geschoten kan worden bij de vrouwen aanzienlijk kleiner is dan bij de mannen. Het is begrijpelijk dat het verschil in snelheid wordt waargenomen.<br />
Als men een bal over een grotere afstand moet passen is een kleine fout in de hoek waaronder wordt geschoten belangrijker dan over kleinere afstand. Daar komt bij dat wanneer de bal door een vrouw met een 30% kleinere kracht word geschoten dan door een man terwijl het verschil in snelheid waarmee ze naar de bal kunnen gaan maar 10% is het te verwachten is dat door de vrouwen geschoten passes gemakkelijker door de tegenstander kunnen worden onderbroken dan bij de mannen.<br />
Het komt er op neer dat we de leeuwinnen het veld in sturen met een flinke handicap van zeg ca. 30% en er ons dan over verwonderen dat het spel iets anders verloopt dan we zouden verwachten.<br />
Wat vergelijken we eigenlijk?<br />
<br />
<br />Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-47591477969271519142019-04-26T11:46:00.000+02:002019-04-26T11:46:13.654+02:00EierenPasen is al eeuwenlang het christelijk feest bij uitstek. Het feest van de opstanding van Jezus uit de dood. Afgaand op de weergave ervan in de bijbel is het een gebeurtenis geweest die in de eerste plaats verbazing heeft gewekt die later op eenvoudige doch vrome wijze werd herdacht in de kerk. Met Pasen zat de kerk helemaal vol.<br />
In onze tijd loopt de kerk zelfs met Pasen niet meer vol. De herdenking van de opstanding is uitgegroeid tot een spectaculaire demonstratie van de grootste artiesten in bijv. The Passion.<br />
Iets om over na te denken. Het is me wel vaker opgevallen dat naarmate een gebeurtenis met meer vertoon wordt gevierd, de gebeurtenis zelf steeds minder belevingswaarde heeft.<br />
Op de een of andere manier trekt de voor-christelijke viering van het voorjaar en de vruchtbaarheid zeker net zoveel aandacht als de vrome vervanger. Oude gebruiken zoals paasvuren zijn haast niet weg te krijgen.<br />
<br />
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-8SV6Mevwzi8/XMLPTC53IaI/AAAAAAAAGgE/LtZQoUva70cp2WsjLJPpoolasioquqYHQCLcBGAs/s1600/DSC00596_v2.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="961" data-original-width="789" height="320" src="https://3.bp.blogspot.com/-8SV6Mevwzi8/XMLPTC53IaI/AAAAAAAAGgE/LtZQoUva70cp2WsjLJPpoolasioquqYHQCLcBGAs/s320/DSC00596_v2.jpg" width="262" /></a>Ook eieren eten en eieren zoeken zijn nog steeds vaste onderdelen van de paasviering, Het doet me denken aan de verhalen van mijn moeder over de feesten met Pasen in de buurtschappen rond Winterswijk.<br />
Daar werd voor de jongeren een eier-eet wedstrijd gehouden. En minstens eenmaal deed moeder mee; ze kon vol trots vertellen dat ze bij die gelegenheid zestien eieren had gegeten en het alleen had moeten afleggen tegen Jan Lammers, de zoon van de boer waar ze te gast waren.<br />
<br />
Een generatie later mocht ik ook mee met mijn grootouders naar iemand in de omgeving in Winterswijk en daar kon ik net zoveel eieren eten als ik wilde. Ik kwam niet veel verder dan vier stuks. Het was geen wedstrijd en de eieren waren onderdeel van de maaltijd.<br />
Nog weer later in ons eigen gezin kookte ik voor Pasen toch wel drie eieren per persoon, maar ze kwamen nooit op. Onze kinderen hadden niet de behoefte om meer dan één ei tot zich te nemen.<br />
<br />
De jaren gaan verder. Deze keer met Pasen waren we in Esquelbecq een fase eerder: de eieren moesten nu nog gezocht worden, door onze achterkleinkinderen onder begeleiding van hun ouders en grootouders.<br />
Het was mooi weer met Pasen, zelfs heel mooi weer en de temperatuur bereikte zomerse waarden, het werd 25 graden. Terwijl Anneke en ik voor de caravan in de zon zaten koffie te drinken, kwam Benna aan met een zak met eieren. Van chocola wel te verstaan. Ik ried haar aan ze in schaduwrijke plekjes te leggen. Maar ja.<br />
<br />
Om een uur of elf kwamen Anthony en Eléanore. Eléanore is bijna anderhalf en kan zelfstandig lopen maar het is duidelijk een wankel evenwicht voor haar. Ze loopt tamelijk wijdbeens (daaar zal de luier wel gedeeltelijk debet aan zijn), parmantig stappend. Ondersteund door Anthony vond ze inderdaad een nestje met eieren in de schaduw van de tafel. Maar daar bleef het ook bij. Ze bukte zich niet om ze op te rapen. Was ze bang haar evenwicht te verliezen? Ze liep een paar stappen weg en kwam weer terug en keek naar de eieren. Maar hoe Anthony haar ook aanmoedigde, ze probeerde niet om ze op te rapen.<br />
<br />
Rose die tegen twaalven kwam - ze had eerst nog elders eieren moeten zoeken - had er weinig moeite mee. Ze liep geroutineerd het erf over en deed de eieren die ze tegenkwam in een schaal. Inmiddels was de temperatuur aardig gestegen en de zon een eind gedraaid. Steeds meer eieren vertoonden deuken in hun verpakking van aluminium folie. Ze smolten zienderogen...<br />
Chocolade eieren zijn natuurlijk wel gemakkelijker: je haalt ze in zakken bij de supermarkt en hoeft ze niet eerst te koken, maar daarmee vervalt ook een ander spel met wedstrijdelement: het eieren tikken. Wie heeft het sterkste ei?<br />
En zo verdwijnen toch langzamerhand ook de oude rituelen. <br />
Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-46052774956153945292019-04-20T12:20:00.001+02:002019-04-20T12:20:56.158+02:00Complex? Hoe bedoel je?Onze wereld is een complexe wereld. Complex is echter niet alleen complex omdat de afzonderlijke elementen van ons leven moeilijk te begrijpen zijn zoals voor sommigen wiskundige vraagstukken moeilijk te begrijpen zijn.<br />
Onze complexe wereld ontstaat ook door de grote hoeveelheid naar het schijnt eenvoudige vraagstukken die onze dagelijkse aandacht vragen en waarin we beslissingen moeten nemen.<br />
Om de wereld beheersbaar te houden plaatsen we veel dingen buiten ons aandachtsveld. Zo bleek deze week dat de gemiddelde Nederlander 7 abonnementen heeft. Bij straatinterviews kwam naar voren dat veel mensen zich daar niet van bewust zijn. En, klonk het dreigend over de radio: aangezien al die abonnementen geld kosten komen veel mensen in financiële moeilijkheden door de vaste bedragen die periodiek worden afgeschreven.<br />
<br />
Maar nu even naar mijn eigen kleinigheden.<br />
Ik verkeer in de gelukkige omstandigheid dat ik nog mag autorijden zonder bril. (Trouwens als ik niet hoef te lezen heb ik de bril nauwelijks nodig). En eigenlijk rijd ik ook liever zonder bril, het geeft me een meer ontspannen gevoel achter het stuur. Maar vaak vergeet ik het mijn (multifocale) bril af te zetten als ik hem niet nodig heb bijv. voor ik in de auto stap.<br />
Vorige week was het zover: ik zat al in de auto, zette mijn bril af en stak die in een van mijn zakken. Het bleek de verkeerde zak, want toen ik de bril weer wilde opzetten was het rechter pootje verbogen. Het leek een goed moment om even bij de opticien binnen te stappen. Ik was daar al zes jaar niet geweest:misschien goed om ook even naar mijn ogen te laten kijken. Het was bovendien handig om over een reservebril te beschikken.<br />
Het bezoek duurde niet lang, in recordtijd, zei de opticien, koos ik een nieuw montuur. De opticien mat me een nieuwe bril aan die na ongeveer een week klaar zou liggen.<br />
Inmiddels gebruik ik als gevolg van de lichte herseninfarct van januari ook medicijnen. Ik heb nu een bloedverdunner die zo giftig is dat hij moet worden vergezeld van een maagbeschermer. De pillen met deze medicijn neem ik 's morgens. En ik heb een cholesterolverlager die ik 's avonds in moet nemen. <br />
Ik moet die medicijnen opnemen in mijn dagelijkse routine om te voorkomen dat ik er zo nu en dan een vergeet. Het is maar een klein aandachtspunt, maar vorige week bedacht ik dat ik vermoedelijk de rest van mijn leven aan deze medicijnen vast zit. Hoe gaat dat als mijn voorraad op is? Want inmiddels loopt de eerste periode van drie maanden medicijnen op zijn eind en daarmee mijn voorraad. Hoe gaat dat met het herhalen? Moet in de tussentijd mijn bloed nog een keer getest worden op de vraag of ik de goede hoeveelheid medicijnen gebruik? Dus toch maar even overleg met de huisarts.<br />
Een gesprek met een huisarts is geen vanzelfsprekende zaak tegenwoordig. Vroeger liep je bij de huisarts binnen als hij spreekuur had en wachtte je geduldig je beurt af. Nu bel je naar de huisartsenpraktijk en krijgt de assistente aan de telefoon. De assistente staat je pas te woord als je je geboortedatum hebt genoemd. Die moet je dus wel paraat hebben.<br />
In dit geval kon ik gebruik maken van het feit dat Anneke juist een afspraak had gemaakt (handig dat we dezelfde huisarts hebben). Twee afspraken van tien minuten werden gekoppeld tot een tweepersoonsafspraak van twintig minuten. De huisarts bevestigde nogmaals dat ik voorlopig niet van medicijngebruik af zou komen en gaf aan de apotheek door dat ik in de herhaalservice moest worden opgenomen. Dus gisteravond kreeg ik een e-mail dat er medicijnen voor me klaar lagen.<br />
Het e-mail bericht vermeldde ook dat ik iemand kon machtigen om voor mij de medicijnen op te halen. Het kwam me vaag bekend voor: hadden Anneke en ik elkaar nu gemachtigd, of hadden we het er alleen maar over gehad? Bovendien belde de opticien op dat mijn bril klaar lag.<br />
Vanmorgen besloot ik eerst een van de spotlights boven het aanrecht te vervangen. Zo'n klein lampje met twee pootjes, aangenomen dat ik een vervanger had. Dat bleek het geval; het is altijd een gedoe om de kleine reflector uit zijn aluminium omgeving los te maken, maar alles lukte zomaar, zodat ik daarna op pad kon gaan om eerst mijn medicijnen en vervolgens mijn bril op te halen.<br />
'Als je toch gaat', zei Anneke, 'neem dan mijn medicijnen ook mee.'<br />
Ze gaf me een papier waarop vier medicijnen stonden vermeld die alle vier waren doorgestreept, maar bij twee was behalve de doorstreep streep ook nog een herstel streep geplaatst om aan te geven dat die wel moesten worden geleverd. Daarnaast gaf ze me nog twee herhaal recepten.<br />
Op mijn vraag of ik wel gemachtigd was om die medicijnen af te halen zei ze dat ze dacht dat we elkaar hadden gemachtigd. Anneke was op dat moment bezig met een aantal verzoeken tot betaling. Had ik verzuimd bij die verzoeken aan te tekenen of ik ze betaald had, wat wel mijn gewoonte is? Dat moest dus gecontroleerd worden. Bij controle bleek dat ik wel betaald had en dus een verzuim had gepleegd.<br />
De betaalroutine maakt dat het betalen geen blijvende indruk maakt. Na een week of veertien dagen ben ik vergeten of ik de rekening nu wel of niet heb betaald. gelukkig helpt ook hier de techniek: waar ik vroeger een blocnote had met overschrijf formulieren waarvan ik de strookjes moest bewaren, kan ik nu via mijn tablet (of die van Anneke natuurlijk) en mijn Bankenapp alle betalingen bekijken.<br />
Bij de apotheek bleek dat de vier recepten alle waren uitgeleverd. op het lijstje stonden nu drie allergiebestrijders. Volgens de apothekersassistente, moest er wel op gelet worden dat die drie middelen niet werden gebruikt in dezelfde periode want anders zouden ze elkaars werking kunnen dwarszitten.<br />
Thuis gekomen bleek dat betalen via de app was uitgebreid met extra stap voor het autoriseren. Na het gebruikelijk invullen van gebruiker en wachtwoord moet er nu ook een code worden toegevoegd die wordt toegestuurd via sms. Vermoedelijk ter verhoging van de veiligheid. Maar bovendien bleek dat Anneke niet meer kon zien dan de facturen op haar naam; en sinds ik ook een aantal malen bij een arts was geweest bestond het vermoeden dat er voor mij nog iets te betalen was.<br />
We hadden hier duidelijk een gevolg van privacy bescherming. Ik kan als hoofdverzekerde wel kijken naar de rekeningen van Anneke maar omgekeerd niet. <br />
<br />
Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-40894069077606039142019-02-22T17:07:00.003+01:002019-02-22T17:07:56.027+01:00Mulder en TrumpNee, ik heb me niet vergist in de naam. Ik bedoel wel degelijk Mulder. In dit geval Mauk Mulder die niet meer heeft meegemaakt dat Trump werd gekozen als president van de VS. Mauk Mulder overleed in september 2016. Zou Mauk Mulder verwonderd zijn geweest over het gedrag van de Republikeinse partij ten opzichte van een (Republikeinse) president die zich gedraagt als een olifant in de porseleinkast?<br />
Ik betwijfel het.<br />
<br />
Trump het is bekend heeft in de twee jaar die hij nu bezig is in de rol van wat wel de machtigste man op aarde wordt genoemd al meer dan 8000 leugens en onwaarheden verkondigd. Als vertegenwoordiger van de VS heeft hij zijn bondgenoten van zich vervreemd en zijn bewondering uitgesproken voor dictators als Putin en Kim Jong-un.<br />
Hij heeft zich geplaatst aan de kant van hen die de rol van de mens bij de klimaat verandering ontkennen, het klimaat akkoord van Parijs afgewezen, zich terug getrokken uit de NAFTA en het verdrag met Rusland over de wapenwedloop, hij heeft de wacht aangezegd aan de NATO en is een handelsconflict aangegaan met China.<br />
Trump is na twee jaar terecht gekomen in een moeilijk in te schatten kluwen van onregelmatigheden: heeft hij samengespannen met Rusland om de verkiezingen van 2016 te winnen? Heeft hij bij het onderzoek daarnaar (het onderzoek van Mueller) obstructie gepleegd tegen de rechtsgang? Heeft hij zijn medewerkers opdracht gegeven wangedrag te verhullen? En heeft hij zich schuldig gemaakt aan chantage en afpersing?<br />
Trump heeft inmiddels de noodtoestand afgekondigd om geld beschikbaar te krijgen voor het bouwen van een muur, waarvan de meerderheid van de Amerikanen nut en noodzaak betwijfelt. De feiten wijzen anders uit.<br />
Maar als er inderdaad een noodtoestand zou zijn dan duurt het wel lang voordat Trump erin slaagt daarvan iemand te overtuigen, behalve ... zijn achterban en de Republikeinse Partij in het Congres. Opmerkelijk genoeg blijft de populariteit van Trump ondanks alle troebelen vrijwel gelijk. De kans dat hij een tweede ambtstermijn zal halen wordt dan ook vrij hoog ingeschat.<br />
De vraag die oprijst is hoe kunnen de Republikeinen zover zijn afgezakt dat ze dit allemaal tolereren? Het lijkt het moreel failliet van de Republikeinse Partij. Hoe kan dat?<br />
<br />
Tja, en daar komt Mauk Mulder om de hoek en in beeld.<br />
Mauk Mulder heeft zich bezig gehouden met macht en schreef onder meer <i>Omgaan met Macht</i>. Mulder introduceert het begrip machtsafstand en heeft uit zijn onderzoek afgeleid dat bij de minder machtige steeds een neiging bestaat om de machtsafstand te verkleinen. Het blijkt dat de minder machtige zich positiever opstelt ten opzichte van de leider bij kleine machtsafstand dan bij grote machtsafstand en dat het daarbij niet uitmaakt of de leider zijn macht op rechtmatige dan wel onrechtmatige wijze heeft gekregen. En de machtsafstand tussen de Republikeinse senatoren en de President lijkt niet zo erg groot. Ik citeer hier Mauk Mulder (uit 1977!):<br />
<i>Personen bleken grote sympathie te hebben voor machtigen die tegen alle regels en redelijkheid in de macht geüsurpeerd hadden. Slechts 4% vn de personen bleek deze onrechtmatige greep naar de macht geheel te verwerpen en verliet de groep onmiddellijk na A's machtsgreep. Degenen die bleven gingen onder het juk van de machtige door en waren daarna ongeremd positief. Over macht gesproken!</i><br />
Toch iets om over na te denken als die muur er komt. <br />
<br />
Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-62429863626783926462019-01-10T18:40:00.000+01:002019-01-10T18:40:00.736+01:00Harari
<style type="text/css">
@page { margin: 2cm }
h2.western { font-family: "Liberation Sans", sans-serif; font-size: 16pt }
h2.cjk { font-family: "Noto Sans CJK SC Regular"; font-size: 16pt }
h2.ctl { font-family: "Lohit Devanagari"; font-size: 16pt }
p { margin-bottom: 0cm; line-height: 115%; text-align: justify }
p.cjk { font-size: 10pt }
</style>
<br />
<h2 class="western">
Een kort gesprek tussen Maïs, Rijst en Tarwe</h2>
<div class="western">
Het was een beetje ongewone bijeenkomst van Maïs,
Rijst en Tarwe. Ze waren elkaar bij toeval tegen gekomen na een lange
zeereis en lagen nu in de luwte van een soort steen op een richel.
Het was het beton van een prefab schuur. Ze lagen bij te komen van de
vermoeienissen en keken om beurten eens naar beneden.
</div>
<div class="western">
‘Kijk’, zei Tarwe, ‘daar beneden staat een
boekenkist. ‘Kun jij zien’, vroeg hij aan Rijst, ‘wat voor
boeken dat zijn?’</div>
<div class="western">
Rijst keek wat nauwkeuriger.
</div>
<div class="western">
‘Volgens mij’, zei ze, ‘ligt daar bovenop
een boek Homo Deus. Het is geschreven’, ze keek nu echt
ingespannen, ‘door een meneer Harari.’</div>
<div class="western">
‘Homo Deus?’, zei Maïs enigszins vragend,
‘dat betekent toch zoiets als de mens als god? De arrogantie van de
mens loopt ook langzamerhand de spuigaten uit.’
</div>
<div class="western">
‘Oh’, zei Tarwe wat mistroostig,’ik heb al
eens gehoord van dat boek. Die Harari zegt inderdaad rechtstreeks dat
homo sapiens de machtigste soort ter aarde is.’</div>
<div class="western">
‘Nou dan heeft hij kennelijk niet aan ons
gedacht,’ opperde Rijst. ‘Ik dacht dat we met zijn drieën de
aarde aardig verdeeld hadden met Tarwe vooral in Europa, Maïs in
Zuid-Amerika en ik in Azië.‘
</div>
<div class="western">
Maïs gniffelde. ‘Ja, het heeft lang genoeg
geduurd voor we de mens voldoende hadden afgericht om voor ons te
zorgen.’</div>
<div class="western">
‘Ja,’ voegde Tarwe eraan toe. ‘We moesten
zelfs zo nu en dan onze activiteiten onderbreken om ze te straffen.
Er zijn in Europa wel wat slachtoffers gevallen door hongersnoden
voor ze door hadden wie echt de baas is. Maar uiteindelijk heeft homo
sapiens begrepen dat hij goed voor ons moet zorgen. Het lijkt erop
dat hij langzamerhand begrijpt hoe zijn positie als verzorger is. Als
wij er mee ophouden is de hele homo sapiens de klos.’</div>
<div class="western">
‘En dan te bedenken dat die hele homo sapiens is
voortgekomen uit maïs,’ mompelde Maïs.</div>
<div class="western">
‘Nou moet je niet overdrijven,’ zei Rijst,
‘dat zijn alleen maar legenden. Dat zijn net zulke verhalen als
waarmee die Harari loopt dik te doen.’</div>
<div class="western">
‘Oké,’ mopperde Maïs wat verongelijkt, ‘Het
zijn toch mooie verhalen. Zoals ook dat verhaal dat de mens de enige
soort is met een ziel? Dat verhaal vertellen ze ook al 2000 jaar. Het
is trouwens de grootste onzin.’</div>
<div class="western">
‘Nou gelukkig geeft Harari toe, dat ze die ziel
nog niet hebben kunnen vinden. Het zijn gewoon fantasie verhalen.’
Rijst klonk een beetje cynisch.
</div>
<div class="western">
‘Trouwens,’ zei Tarwe, wat betekent eigenlijk
de machtigste soort? Is dat de soort met de meeste nazaten en de
beste levenskansen? Dan zijn er nog wel een paar soorten te noemen.
Kijk maar eens naar de tomaten. Wat die homo sapiens allemaal niet
uit de kast haalt om de tomaten te vertroetelen!’</div>
<div class="western">
‘Om nog maar te zwijgen over de kippen en
konijnen de varkens en de koeien. Als die soorten er de brui aan
geven kan homo sapiens het ook wel schudden.’ Rijst begon
langzamerhand op gang te komen.’</div>
<div class="western">
‘Maar zei Maïs relativerend, de mens maait toch
maar ieder jaar onze woonplaatsen kaal, dat noemt hij oogsten.’</div>
<div class="western">
‘Ach wat,’ smaalde Rijst, ‘Dat is toch
alleen maar onderdeel van onze verzorging, want zo hebben we voor
ieder seizoen weer een prachtig schone grond voorzien van het beste
voedsel. Ik moet er niet aan denken dat onze akkers niet zouden
worden omgespit. Dat zou een smeerboel geven. En natuurlijk moeten we
van ons overvloedig nageslacht iets gebruiken om onze knechten en
slaven in leven te houden.’</div>
<div class="western">
‘Toch is het geen manier van doen hoe kippen en
varkens worden behandeld. Ze worden schandalig uitgebuit.’ Maïs
bleef proberen ook een andere kant van de wereld te zien.
</div>
<div class="western">
‘Nou,’ riep Rijst opgewonden, ‘Heb je al
eens gekeken hoe homo sapiens zijn eigen soort behandelt? Kijk maar
eens naar een land als de VS. Als daar een dollar wordt verdiend mag
80 % van de bevolking een dubbeltje verdelen, en tachtig cent gaat
naar de rijkste 10%. Dat is vanwege de vrije markt zegt men. Vind je
dat eerlijk? Want daar praat Harari niet over.’</div>
<div class="western">
‘Oké, oké,’ zei Tarwe, ‘De mensen zijn
geen goed voorbeeld. Maar ik ga er eens vandoor, want vanmiddag komen
onze mensen ons weer douchen. Wij hebben geklaagd dat het veel te
droog is. Aju.’
</div>
<div class="western">
Tarwe rolde van de richel en verdween tussen de
boeken die een meter lager in een doos lagen.
</div>
<div class="western">
<br />
</div>
<br />Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-87910694033235811212019-01-07T16:59:00.001+01:002019-01-07T16:59:12.617+01:00Infarct<p dir="ltr">De dagbegon gewoon. Ik had de wekker ingesteld op 7  uur, maar enkele minuten over zeven bleek dat hij niet was afgelopen. Onder de douchen bedacht ik waarom de wekker niet was afgelopen. Ik had bij het instellen de dag op zondag ingesteld,, terwijl het inmiddels maandag was. <br>
Eenmaal afgedroogd zag ik dat Anneke wakker was. Ik vroeg of ze mijn slippers wilde gebruiken. Ik zette ze op haar bevestigend antwoord voor haar bed en liep naar de andere kant. En terwijl ik mijn onderbroek aantrok constateerde ik dat we op deze kamer geen koffie konden zetten. <br>
Nee, dat kon niet, beaamde Anneke.<br>
Ik pakte mijn overhemd dat over de stoeleuning hing en trok het aan. Na drie knopen vroeg ik me af, wat er met mijn linkerhand was. Ik kon de zoom van mijn overhemd niett vastpakken Eigenlijk reageerde mijn hele onderarm niet. Ik keek naar Anneke en zwaaide - dacht ik - een beetje ongelukkig met mijn arm.<br>
Wat is er? <br>
Hij reageert niet. <br>
Ik dacht dat ik dat zei, maar voor Anneke was het blijkbaar onverstaanbaar. Ze realiseerde zich vrijwel onmiddellijk  dat dit niet goed was.  Ze stond en zei dat ze de dokter ging waarschuwen. Het leek me onnodig. Ik voelde niets bijzonders, een tijdelijke verlamming misschien. Dat trekt wel weer weg. <br>
Maar Anneke was gauw weer terug. <br>
De ambulance komt er aan. <br>
Ik ging door met mijn broek, die met een hand haast niet omhoog te trekken was, maar na enige tijdreageerde mijn hand weer een beetje. De broek ging omhoog . De riem ging dicht en ik ging zitten voor het volgende karwei: mijn schoenen. <br>
Terwijl ik daarmee bezig was kwam het ambulance personeel voortvarend binnen, zette  een soort gereedschapskist neer en haalde daar meetapparatuur voor mijn bloeddruk uit. Het maakte een beetje nerveuze indruk op mij. Dus ik moedigde ze aan om rustig aan te doen. <br>
Maar meneer. U begrijpt niet wat er aan de hand is. <br>
Ze gingen door zonder zich veel van me aan te trekken en vertelden ondertussen wat er ging gebeuren. Ik zou worden afgevoerd met de ambulance. <br>
Op mijn verzoek werden de veters van mijn schoenen gestrikt. Kon ik staan, lopen? <br>
Ik werd naar de lift gebracht. Ik werd in de ambulance gemanoeuvreerd en kreeg te horen dat ik met toeters en bellen zou worden weg gebracht.  <br>
Ik lag met mijn hoofd in de rijrichting, niet erg goed tegen wagen ziekte. De auto rammelde en schokte en slingerde. Op de achtergrond hoorde ik de sirene. Ik voelde me misselijk worden. De broeder naast me had inmiddels  een infuus in de pols geprikt. Ik vroeg om een zakje. Ik begon nu echt misselijk te worden, maar slaagde erin mijn maaginhoud binnen te houden. <br>
Ik heb daar ook last van, zei de broeder bemoedigend. <br>
Ik werd uitgeladen en met enige moeite  door de gangen gestuurd. <br>
Wat is uw geboortedatum? Ik antwoordde kennelijk bevredigend. <br>
Hoe voelt u zich?<br>
Misselijk.<br>
U mag dat zakje wel even bij u houden. <br>
Ik hield het zakje bij me. <br>
Terwijl ik het CT scan apparaat werd ingeduwd vroeg ik me af wat eventueel het resultaat zou zijn als ik moest braken. <br>
Het kwam er niet van. <br>
De scan laat geen bloeding zien, maar dat zegt niets. Het kan zijn dat er ergens een bloedprop zit. We geven u eerst sterke bloedverdunner. Misschien dat zo' n propje dan wel oplost of wordt meegenomen.  Maar het is niet zeker. En u hebt flink wat aderverkalking, maar dat is niet gek voor uw leeftijd. <br>
Ik suggereerde wat azijn, maar dat bleek geen goed voorstel.<br>
Ik werd naar een vierpersoons kamer gebracht. Hier verscheen een groot aantal mensen. En ze stelden zich allemaal netjes voor. In de eerste plaats Kirsten die de apparatuur aansloot en mijn voortgang monitorde . En de neuroloog, en de logopedist. ..<br>
Ik ben in het ziekenhuis.</p>
Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-10090510467068515412019-01-06T08:56:00.000+01:002019-01-06T08:56:05.697+01:00Geen verstand van techniek<b>Een nieuw boek</b><br />
<b><br /></b>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://3.bp.blogspot.com/-tWNIq2WCZFw/XDGveFvEPCI/AAAAAAAAGVg/7kdDGj-SCzAiOPmYhvpQN9golr5y-8uSQCLcBGAs/s1600/Geen%2Bverstand%2Bvan%2Btechniek.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1090" data-original-width="875" height="320" src="https://3.bp.blogspot.com/-tWNIq2WCZFw/XDGveFvEPCI/AAAAAAAAGVg/7kdDGj-SCzAiOPmYhvpQN9golr5y-8uSQCLcBGAs/s320/Geen%2Bverstand%2Bvan%2Btechniek.jpg" width="256" /></a></div>
<b><br /></b>
Mijn nieuwe boek is klaar, geschreven, gecontroleerd en gedrukt.<br />
<br />
In dit boek probeer ik aan te geven wat de invloed is van de snelle technische ontwikkelingen van onze tijd (waaronder de digitale) op organisaties, vanuit drie perspectieven: het perspectief van de leiding van de organisaties, het perspectief van de werknemer en het perspectief van de maatschappij.<br />
De gedachte is dat de technologische veranderingen worden onderschat als de drijvende kracht van de sociale spanningen en conflicten in onze maatschappij.<br />
De veranderingen gaan zo snel dat een belangrijk deel van de maatschappij te weinig tijd krijgt om er mee om te gaan. Hierdoor ontstaat een nieuwe tweedeling in de maatschappij van voorlopers en achterblijvers.<br />
De ontwikkelingen in de techniek en de gevolgen daarvan worden door de mens niet meer beheerst en dat leidt tot de gedachte dat de technische ontwikkeling autonoom is of bezig is te worden. <br />
<br />
De prijs werd bepaald op € 15,50<b> </b>Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-52794260269748900952019-01-06T08:22:00.001+01:002019-01-06T08:22:37.235+01:00Harari en het bewustzijn 4<span style="font-family: "Liberation Sans", sans-serif; font-size: 16pt;">De mens uniek</span><br />
<div align="justify" style="margin-bottom: 0cm;">
Wat de mens uniek maakt
zegt Harari is in de eerste plaats zijn vermogen tot flexibel
samenwerken en in de tweede plaats omdat hij als enige soort een
intersubjectief web van betekenis kan weven.
</div>
<div align="justify" style="margin-bottom: 0cm;">
Ook hier heb ik de
neiging een andere kant uit te denken. Laten we eens kijken naar de
fysieke verschillen tussen mensen en alle andere dieren. We zien zo
in de eerste plaats de omvang van de hersenen. Bij de homo sapiens
ligt het aantal hersencellen in de buurt van de 85 miljard. Bij de
gorilla bijv., met een min of meer vergelijkbare lichaamsbouw, is het
aantal hersencellen naar het schijnt in de buurt van de 40 miljard.
Men mag mijns inziens aannemen dat dit verschil in aantal
hersencellen een rol speelt bij het gebruik van de hersenen. Het
dient ergens voor. Als we ervan uitgaan dat 40 miljard hersencellen
voldoende zijn om alle lichaamsfuncties van een dier als de gorilla
te besturen, wat kunnen we dan wel niet verwachten van een extra 40
miljard cellen die dingen kunnen besturen waarvan de gorilla geen
weet heeft.
</div>
<div align="justify" style="margin-bottom: 0cm;">
Een tweede punt dat
niet onbelangrijk lijkt is dat de mens het enige gewervelde dier is
dat op twee benen rechtop loopt. Dat heeft het enorme voordeel dat de
mens in de normale lichaamshouding altijd twee ledematen beschikbaar
heeft om andere dingen te doen dan zich overeind te houden of te
verplaatsen. De mens kan van nature ‘multitasken’. Deze fysieke
eigenaardigheid maakte het mogelijk dat de handen konden evolueren
tot instrumenten met een ongelovige flexibiliteit en 'handigheid'.
</div>
<div align="justify" style="margin-bottom: 0cm;">
Deze verschillen ten
opzichte van andere gewervelde dieren geven de mens een enorm
voordeel, dat kan uitlopen op de kenmerken die Harari vermeldt.
</div>
<div align="justify" style="margin-bottom: 0cm;">
De mens als
verhalenverteller kan zich dan ook wijsmaken – en heeft dat ook
door de eeuwen gedaan – dat hij eigenlijk boven de schepping staat
en geen rekening hoeft te houden met het ecologisch systeem waarvan
hij deel uitmaakt. Pas bij deze generatie begint het door te dringen
dat dat verhaal een grote luchtbel is en in de termen van onze tijd:
fake news.
</div>
<div align="justify" style="margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<div align="justify" style="line-height: 100%; margin-bottom: 0cm;">
<br />
</div>
<b></b><br />
<style type="text/css">
@page { margin: 2cm }
h2.western { font-family: "Liberation Sans", sans-serif; font-size: 16pt }
h2.cjk { font-family: "Noto Sans CJK SC Regular"; font-size: 16pt }
h2.ctl { font-family: "Lohit Devanagari"; font-size: 16pt }
p { margin-bottom: 0.25cm; line-height: 115% }
a:link { so-language: zxx }
</style>Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-8300877339607957593.post-68997119593577365652019-01-06T08:19:00.000+01:002019-01-06T08:19:46.019+01:00Harari en het bewustzijn 3. <b>Bewustzijn</b><br />
Als ik van de andere kant begin en me eens afvraag wat eigenlijk bewustzijn is, dan kom ik naar goed taalgebruik ook weer uit bij de Dikke van Dale. Daar staat als eerste betekenis: vermogen tot besef, tot weten en erkennen van het bestaan van zichzelf en van de dingen.<br />
Kijk ik dan verder bij besef dan vind ik bewustzijn. Het is duidelijk dat we de taal moeten gebruiken om zichzelf te definiëren. Het lijkt met deze beschrijvingen van Van Dale als uitgangspunt niet onredelijk om bewustzijn te omschrijven als het vermogen onderscheid te maken.<br />
Als we dat doen dan blijkt dat bewustzijn in feite het onderscheid vormt tussen dode stof en het leven. Ieder levend organisme moet uitwisseling hebben met zijn omgeving door het opnemen van stoffen die energie kunnen leveren en het afstoten van stoffen waarvan de energie gebruikt is. Ieder organisme neemt stoffen op die als voedsel kunnen dienen en stoot weer stoffen af die gebruikt zijn. Ieder levend organisme moet daarom onderscheid kunnen maken tussen stoffen die wel of niet nuttig of bruikbaar zijn. Zonder bewustzijn is leven niet mogelijk.<br />
We zien dan ook bij dieren, die zo groot zijn dat we hun gedrag met het blote oog kunnen volgen, de noodzaak zich bewust te zijn van hun eigen uitgestrektheid en de beperkingen van hun vermogens. Bij de grotere zoogdieren zien we dat ze de eerste tijd van hun leven bezig zijn met het oefenen van hun vermogens om zich bewust te worden van wat ze wel kunnen en hoever hun kunnen reikt.<br />
Wel heel nadrukkelijk kunnen we zien hoe het bewustzijn gebruikt wordt bij bijv. de kameleon. Als de kameleon zich niet bewust is van de lengte van de tong waarmee hij zijn prooi vangt, zal hij jammerlijk verhongeren. En tegelijkertijd zal de kameleon zich ervan bewust moeten zijn dat de twijg waarop hij staat zijn gewicht kan dragen en dat hij niet teveel opvalt als prooi voor andere dieren, etc.<br />
De evolutie heeft in de loop van de eeuwen de verschillende organen ontwikkeld, waarmee de omgeving kan worden beoordeeld als gunstig of minder gunstig, waardoor verschillende diersoorten zich ook ook op verschillende wijze konden specialiseren.<br />
Het is mogelijk zoals Harari doet alle handelen van de verschillende levensvormen te beschrijven in de vorm van algoritmen. Dat doen we uiteindelijk als we werken met de computer ook. En we hebben een sterke neiging om met behulp van de computer een beeld te creëren waarmee het handelen – ook dat van de mens – begrijpelijk wordt. De analogie houdt echter op op twee fundamentele punten.<br />
In de eerste plaats: om de algoritmen te laten functioneren heeft men energie nodig. We sluiten dan ook de computer aan op een elektriciteitsbron. Het gekke is dat iedere levensvorm een zichzelf in standhoudende potentiële energietransformator meekrijgt bij de voortplanting. De energietransformator zet het uit de omgeving opgenomen voedsel om in bruikbare energie voor alle activiteiten die het leven noodzakelijk maakt. Voor zover ik begrijp is het nog steeds onduidelijk hoe deze energietransformator wordt gestart. Anders gezegd: hoe maak je uit dode stof leven?<br />
Het andere fundamentele punt is de vraag naar het doel? Waarom of waartoe bestaat leven? We kunnen aan de met algoritmen geladen computer een doel toekennen dat vermoedelijk ligt ergens in het voldoen aan de behoeften van de homo sapiens. Maar waarom bestaat het leven? Vooralsnog lijken deze twee vragen niet te beantwoorden.Jaaphttp://www.blogger.com/profile/09145025235609945496noreply@blogger.com0