Van de vier nachten die we weg zijn geweest naar het noorden van het land, hebben we er twee doorgebracht in Drachten. Vanuit Drachten zouden we een bezoekje brengen aan het museum in Veenhuizen. We reden via Gorredijk en Terwispel. We naderden Terwispel via de weg die ik me nog kan herinneren vanuit 1944. Al ziet alles er nu iets kleiner uit dan het me toen toescheen. En ook al zijn er hier en daar wat huizen tussen de oude bebouwing in gebouwd. We kwamen via de ophaalbrug over de Opsterlandse Compagnonsvaart, waar vroeger de melkfabriek stond. Nu stond er ook een fabriek, maar dat bleek later een verffabriek te zijn. En vervolgens naderden we de plek waar vroeger de school en het schoolhuis hadden gestaan. Er was nu een smal straatje naar het dorpshuis. We parkeerden de auto en ik liep terug naar de weg om me te kunnen oriënteren. Er was niets meer dat me aan vroeger herinnerde. Terug bij de auto zag ik een paar huizen van ons vandaan een oudere man lopen. We liepen naar hem toe en ik vroeg of hij de omgeving geod kende. Al 74 jaar was het antwoord.
Ik vertelde dat ik in de winter van 1944 op 1945 gewoond had in het huis van meester Vos.
Oh, dat was daar en hij - hij bleek Jan Venema te heten - wees op het dak dat naast zijn huis boven de heg uitstak. Meester Vos was een hele goede onderwijzer maar hij kon geen orde houden. Zijn broer was minister.
Meester Vos jaagde ook veel. Wij woonden daar achter en meester kwam daar vaak om te jagen. Ik herinner me dat hij een keer bij ons kwam met een enkelloops jachtgeweer. Er kwam een vlucht ganzen over en meester schoot, maar hij was geen goede schutter en raakte niets. Even later kwam er weer een vlucht ganzen over en meester richtte en schoot weer. Laat er nu zo'n gans naar beneden komen en vlak bij ons neervallen. Verdomme zei meester Vos, had ik nu maar mijn dubbelloops geweer bij me gehad, dan had ik er twee gehad.
De school is al lang geleden afgebroken. Kort nadat meester Vos met pensioen was gegaan. Ze hebben toen een nieuwe school gebouwd een stukje verderop. De school doet het wel goed, vroeger zaten er zo'n 120 kinderen op en nu 160.
Hoeveel inwoners heeft Terwispel? vroeg Anneke
Ongeveer 1000, dat was toen en dat is nu nog zo. Het schoolhuis is nog lange tijd als dorpshuis gebruikt, maar omstreeks 1992 is het afgebroken en is er hier - hij wees naar het moderne gebouw achter ons - een nieuw dorpshuis gekomen. Op de plaats van school en schoolhuis zijn toen een aantal huizen neergezet.
Hoewel de naam Jan Venema me niets zei, realiseerde ik me dat hij bij mij in de klas moet hebben gezeten in die negen oorlogsmaanden. Maar hij had ook geen herinnering aan mij. Wel waren er in die tijd wel meer evacuees uit de Randstad in de omgeving ondergebracht. Maar dat er zes kinderen bij meester Vos waren geweest wist hij niet.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten