Bij het zoeken naar een tekst op mijn harde schijf - hij moet toch ergens zijn - klikte ik min of meer toevallig een oude brief aan. Het lijkt wel aardig om in deze tijd waarin we real time verbonden zijn met de uithoeken van deze wereld, nog eens terug te kijken hoe dat vijftig jaar geleden ging. Het volgende stukje brief is tekenend.
sts
Katelysia, 12 januari 1959.
Beste
allemaal,
De
steeds kouder wordende dagen glijden voorbij in trage eentonigheid,
maar uiteindelijk zijn we Anacortes toch tot op een dag of vijf
genaderd. Slechts zelden heb ik zo uit zitten kijken naar een
haven als naar Anacortes, niet vanwege de lengte van de zeereis, maar
omdat ik in dat kleine plaatsje in Washington bericht verwacht
over Vader. Verdrietig is het om op twintigduizend kilometer van huis
te zijn en dan als laatste bericht een brief te hebben van bijkans
een maand geleden.
Wanneer
gaan Ank en Dolf nu eigenlijk trouwen? Ik dacht dat hun streefdatum
ergens in maart lag, maar moeten ze daarvoor zo lang van te voren in
ondertrouw? Afijn, misschien hoor ik er nog wel eens iets meer van.
En hoe staat het nu met de verbouwing?
De communicatie ging in hoofdzaak per papieren brief, al was het mogelijk om een telegram te sturen in heel bijzondere situaties. De normale procedure was dat de mensen die me een brief schreven die naar het kantoor van Shell in Rotterdam zonden. De Shell zond de brieven dan (gesorteerd per schip) als luchtpost naar de haven waar wij werden verwacht. Wel, dat ging wel eens mis, zoals blijkt uit de brief die aan de bovenstaande vooraf ging:
sts
Katelysia, 19 dec. '58.
Beste
allemaal,
[....]
Over
dat meenemen naar Nederland gesproken: Weten jullie al dat onze
orders luiden Miri - Rotterdam? We gaan via het Suezkanaal wat
met zich meebrengt, dat we waarschijnlijk eind januari in
Rotterdam zullen komen.
Een
paar dagen later:
Aan
het bovenstaande had ik nog enkele dingen toe willen voegen,
maar het is allemaal niet meer nodig, we gaan niet naar Rotterdam, we
zullen in plaats daarvan de Grote Oceaan nog eens oversteken naar een
plaatsje in de buurt van Seattle. Wederom blijkt de nutteloosheid van het
maken van plannen. We zouden in Singapore water laden. In de paar uur
dat we daar zouden liggen, zouden er twee Engelse
leerling-machinisten en een extra bootsman aan boord komen samen
met de plaatsvervanger van Van Stappen. Dat gaat nu niet door.
Als
we in Rotterdam zouden zijn gekomen zouden de 1e stuurman en Kuit
hoogstwaarschijnlijk met verlof zijn gegaan. Kuit zou van de
gelegenheid gebruik gemaakt hebben voor z'n A te gaan studeren. Dat
gaat nu niet door. Kuit zal waarschijnlijk nu net geen gelegenheid
hebben zich op te geven voor de examenzitting van mei.
Als
we in Rotterdam gekomen zouden zijn zou de vierde machinist van
de gelegenheid gebruik gemaakt hebben te trouwen. Vrijwel alles was
al geregeld, maar ook dat gaat nu niet door.
Ik
weet nog niet waar we drinkwater zullen laden, niet in Miri. Ik
hoop dat ik nog de gelegenheid zal hebben enige inkopen te doen, want
ik had gerekend dit in Singapore te kunnen doen.
Afijn,
in de ruim drie weken dat we nu weer op zee zullen zitten zullen
we ook de sensatie beleven tweemaal dezelfde dag mee te maken. En
daarmee is voorlopig het nieuws van hier wel uitgeput.
Voorlopig dus weer de hartelijke groeten van
Jaap
p.s.
Ik wens jullie ook allemaal een gelukkig nieuwjaar. Jaap.
Onder die omstandigheden kon het wel eens een tijd duren voor een brief aankwam. Aan boord zeiden we: niets is veranderlijker dan de Shell. In Nederland volgde men de bewegingen van de schepen in de krant bij de scheepsberichten. Ook die waren niet altijd juist. De sensatie om tweemaal dezelfde dag te beleven was een gevolg van het overschrijden van de datumgrens: toen nog een hele gebeurtenis.
